กากีเป็นตัวละครในเรื่องกากีคำกลอนและกาพย์เห่เรื่องกากี เป็นมเหสีของท้าวพรหมทัต* แห่งกรุงพาราณสี *
นางกากีมีรูปโฉมงดงามยิ่งและมีคุณสมบัติพิเศษคือกลิ่นกายหอมฟุ้งจรุงใจ ชายใดได้สัมผัสนาง กลิ่นก็จะติดกายชายผู้นั้นนานถึง 7 วัน บ่ายวันหนึ่งนางกากีสงสัยว่าเหตุใดท้าวพรหมทัตจึงยังไม่เสด็จมาหานางดังเคยจึงตรัสถามนางสนม ได้ความว่าพระองค์กำลังเพลิดเพลินอยู่กับการทรงสกากับหนุ่มน้อยรูปงามยิ่งกว่าชายใดในแผ่นดิน นางกากีใคร่พิสูจน์คำทูลของสนมจึงไปแฝงบานประตูแอบดูมาณพหนุ่ม เมื่อทั้งสองได้สบเนตรกันก็มีจิตปฏิพัทธ์ซึ่งกันและกัน ครั้นถึงเวลาเย็นมาณพหนุ่มก็คืนร่างเป็นพญาครุฑ* มาอุ้มนางกากีไปอยู่ร่วมกันที่วิมานสิมพลี*
ต่อมาเมื่อคนธรรพ์ชื่อนาฏกุเวร*ผู้เป็นพี่เลี้ยงท้าวพรหมทัตได้อาสาแปลงกายเป็นไรแทรกขนพญาครุฑไปสืบข่าวนางกากีที่วิมานสิมพลี นางกากีก็อยู่ร่วมสมกับนาฏกุเวรในเวลากลางวันขณะที่พญาครุฑออกไปเที่ยวป่าหิมพานต์ ต่อมานาฏกุเวรได้แปลงเป็นไรแทรกขนพญาครุฑกลับมาทูลท้าวพรหมทัต ครั้นครบกำหนด 7 วันเมื่อพญาครุฑมาเล่นสกาอีก นาฏกุเวรได้ดีดพิณขับเพลงถึงความสัมพันธ์รักระหว่างตนกับนางกากีจนพญาครุฑสงสัย เมื่อพญาครุฑรู้แน่ชัดว่านางกากีลอบเป็นชู้กับนาฏกุเวรก็โกรธและอับอายที่ถูกหยามศักดิ์ศรี จึงพานางมาส่งคืนท้าวพรหมทัตโดยทิ้งนางไว้ที่หน้าพระลาน ท้าวพรหมทัตเห็นนางกากีจึงตรัสเย้ยหยันและบริภาษนางอย่างรุนแรง แล้วเนรเทศนางโดยให้ใส่แพลอยน้ำไป
นามานุกรม