TLD-003-1167

ฉันนา (ชื่อตัวละคร)

นางอุทัยกลอนสวด  

ฉันนาเป็นตัวละครในกลอนสวดเรื่องนางอุทัย เป็นธิดาท้าวกัญจา*เจ้าเมืองอุโลมนคร* เป็นชายาของกายสุทธกุมาร*

ท้าวการบ*พระบิดาของกายสุทธกุมารได้สู่ขอหมั้นหมายนางฉันนาไว้ให้โอรส แต่กายสุทธกุมารไปอภิเษกกับนางอุทัย* ฝ่ายท้าวกัญจาส่งทูตมาเตือนให้กายสุทธกุมารไปอภิเษกกับนางฉันนา หากไม่เดินทางไปจะต้องทำสงครามกัน กายสุทธกุมารจึงจำต้องจากนางอุทัยไป หลังพิธีอภิเษกกายสุทธกุมารมิได้สนิทเสน่หานางฉันนา เฝ้าแต่เชยชมรูปหล่อของนางอุทัยที่นำติดตัวไปด้วย นางฉันนาจึงให้คนมาลักรูปหล่อนางอุทัยไปทิ้งน้ำ ทำให้กายสุทธกุมารไม่พอใจอย่างยิ่ง

นางฉันนาได้ติดสินบนสองตายายนักโกหกซึ่งมีสำเภายนต์ลอยไปในอากาศได้ ให้ไปลวงนางอุทัยมายังอุโลมนคร นางฉันนาให้คนทำร้ายนางอุทัยจนถึงแก่ความตาย และให้นำร่างไปทิ้งในแม่น้ำ แต่นางอุทัยฟื้นคืนชีพเพราะเป็นธิดานางนาค นางอุทัยผูกใจเจ็บต้องการแก้แค้นนางฉันนา จึงแปลงกายเป็นหญิงชราแต่เส้นผมดำขลับ แล้วพายเรือขายผักไปจนถึงหน้าวัง นางฉันนาซึ่งอายุ 15 ปีแต่มีผมหงอกขาวเห็นหญิงชราจึงเรียกไปถามว่าเหตุใดผมจึงดกดำ หญิงชราลวงว่าตนมีวิชาปลูกผมหงอกให้กลับดำได้ แต่ต้องทำพิธีในที่รโหฐานไม่ให้ผู้อื่นรู้ ทั้งต้องทนเจ็บปวดอย่างแสนสาหัส นางเรียกค่าทำพิธีสูงถึง 105 ตำลึงทอง นางฉันนาก็ยินยอมตามนั้น เมื่อถึงกำหนดนัดหมาย หญิงชราให้กั้นม่านอย่างมิดชิด โกนหัวนางฉันนา เอาปลายมีดสับทั่วร่าง หมักด้วยปลาร้าเน่า แล้วนำหม้อแกงมาครอบหัวไว้ เมื่อนางอุทัยในร่างหญิงชราแก้แค้นแล้วก็จากไปพร้อมเงินรางวัล นางฉันนาทนทุกข์ทรมานอยู่ไม่กี่วันก็ถึงแก่ความตาย ท้าวกัญจาให้สืบหาหญิงชราผมดำแต่ก็หาไม่พบ จึงให้เผาศพธิดาตามประเพณี

สุปาณี พัดทอง 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)