โลโก้ของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรLogo
logo
  • หน้าหลัก
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
  • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • นโยบายการใช้งาน
    • ติดต่อเรา
    • ศมส
ขยายขนาดตัวอักษร

ตัวละครและปกิณกะ

  1. หน้าหลัก
  2. ตัวละครและปกิณกะ
  3. ชัยทิส, พระเจ้า

ชัยทิส, พระเจ้า

  • ชัยทิส, พระเจ้า
  • ชื่อตัวละคร
รหัสข้อมูล
TLD-003-1204
ชื่อ
ชัยทิส, พระเจ้า ( ชื่อตัวละคร)
วรรณคดี
ชัยทิสชาดก   นิบาตชาดก  
คำอธิบายเนื้อเรื่อง

พระเจ้าชัยทิสเป็นตัวละครในเรื่องชัยทิสชาดก ติงสนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นกษัตริย์แห่งกปิลรัฐ

เมื่อพระมารดาของพระเจ้าชัยทิสประสูติโอรสองค์แรก ได้มีนางยักขินีมาจับพระโอรสเคี้ยวกิน ต่อมาเมื่อนางประสูติโอรสองค์ที่ 2 นางยักขินีก็มาจับพระกุมารกินอีก จนถึงโอรสองค์ที่ 3 มีการป้องกันเป็นอย่างดี เมื่อนางยักขินีอุ้มพระกุมารได้แล้วยังไม่ทันเคี้ยวกินก็ถูกไล่ตามล่าตัว ต้องหนีลงไปทางท่อน้ำ ขณะนั้นพระกุมารอ้าปากกินนมของนางยักษ์ นางยักษ์ก็เกิดความรักเหมือนลูกจึงนำพระกุมารไปเลี้ยงดู ณ ที่อยู่ของตน เมื่อกุมารเติบโตขึ้นนางก็นำเนื้อมนุษย์มาให้กิน

ฝ่ายพระมารดาได้ประสูติโอรสองค์ที่ 4 อย่างปลอดภัย พระกุมารได้ชื่อว่าชัยทิส และได้ครองราชสมบัติในเวลาต่อมา ส่วนพระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นโอรสของพระเจ้าชัยทิสชื่อว่า อลีนสัตตุกุมาร*

วันหนึ่งขณะที่พระเจ้าชัยทิสกำลังจะออกไปล่ากวางในป่า ได้มีพราหมณ์ชาวตักสิลาชื่อ นันทะ ขอเข้าเฝ้าเพื่อแสดงคาถา 400 คาถาให้ฟัง พระองค์บอกให้พราหมณ์อยู่รอก่อนแล้วจะกลับมาฟัง เมื่อเข้าป่าล่าเนื้อได้ พระเจ้าชัยทิสก็หิ้วซากกวางเดินผ่านที่อยู่ของของบุตรเลี้ยงนางยักขินี ซึ่งพระองค์ไม่รู้ว่าเป็นเชษฐา บุตรเลี้ยงนางยักขินีจะจับพระองค์กิน พระเจ้าชัยทิสขอร้องให้ปล่อยไปก่อนเพราะได้ผัดกับพราหมณ์ไว้ว่าจะประทานทรัพย์ให้หลังกลับจากล่าสัตว์ เมื่อเสร็จกิจนี้แล้วจะกลับมาให้กิน บุตรเลี้ยงนางยักษ์จึงยอมปล่อยพระองค์ไป พระเจ้าชัยทิสกลับถึงพระนคร ได้ฟังคาถาจากนันทพราหมณ์แล้วประทานทรัพย์ให้ 4,000 หลังจากนั้นได้เรียกอลีนสัตตุมามอบราชสมบัติให้ และจะเสด็จไปให้บุตรเลี้ยงนางยักษ์กินตามสัญญา เมื่ออลีนสัตตุรู้เรื่องก็ขอไปแทน

เมื่อบุตรเลี้ยงนางยักษ์ได้พบและสนทนากับอลีนสัตตุ เห็นว่าเป็นผู้กตัญญู ตั้งอยู่ในธรรม มีวาจาสัตย์จึงไม่กล้ากิน เพราะถ้าใครกินบุคคลประเสริฐเช่นนี้ ศีรษะผู้นั้นจะต้องแตกออกเป็น 7 เสี่ยง อลีนสัตตุให้บุตรเลี้ยงนางยักษ์รับศีล 5 ขณะนั้นก็สงสัยว่ายักษ์ตนนี้ไม่มีลักษณะของยักษ์ เช่น ตาแดงและไม่กระพริบ ไม่มีเงา เป็นต้น ทรงพิจารณาดูเห็นว่าน่าจะเป็นมนุษย์ และน่าจะเป็นเชษฐาของพระบิดาที่ถูกนางยักขินีจับไปเมื่อหลายปีก่อน ทั้งสองจึงพากันไปหาพระดาบสผู้มีตาทิพย์ให้ช่วยพิสูจน์ พระดาบสก็ยืนยันว่าทั้งสองเป็นลุงและหลาน บุตรเลี้ยงนางยักษ์เชื่อจึงขอบวชในสำนักพระดาบส พระโพธิสัตว์อลีนสัตตุกลับไปทูลพระเจ้าชัยทิส พระองค์เสด็จมาเชิญพระเชษฐาครองราชย์ แต่พระดาบสไม่ยอม ทรงเชิญให้พระดาบสไปพำนักในอุทยาน แต่ดาบสก็ปฏิเสธอีก พระเจ้าชัยทิสจึงสั่งให้ขุดคลองผ่านมาใกล้อาศรม ให้ตั้งหมู่บ้านขึ้นโดยให้ชาวเมืองประมาณ 1,000 คนไปอาศัยอยู่เพื่อให้เป็นที่ภิกขาจารของดาบสทั้งหลาย

ผู้เรียบเรียง
สายวรุณ น้อยนิมิตร , วัลยา ช้างขวัญยืน 
เจ้าของสิทธิ์
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
รูปแบบลิขสิทธิ์
Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)
20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร 10170
ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงวัฒนธรรม
2021 © ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
www.sac.or.th
วันจันทร์-ศุกร์ : 08.00-17.00 น.
TELEPHONE
0-2880-9429
FAX
0-2880-9332
E-MAIL
webmaster@sac.or.th
E-MAIL (งานสารบรรณ)
saraban@sac.or.th

นิสา เชยกลิ่น

นิสา เชยกลิ่น
Content Manager

ช่องทางการรับฟังความคิดเห็น
Application : Smart SAC
ประเภท
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
เกี่ยวกับ
  • เกี่ยวกับโครงการ
  • นโยบายการใช้งาน
ติดต่อ
  • ติดต่อเรา
  • ศมส.
  • นโยบายข้อมูลส่วนบุคคล
  • ประกาศความเป็นส่วนตัว
SmartSAC in App Store
SCAN ME
open in App Store
SmartSAC in Play Store
SCAN ME
open in Play Store