รหัสชุดข้อมูล
ชื่อ - สกุล
คุณหญิงเลื่อม มนตรีสุริยวงศ์ (บุนนาค)
เกิด
เสียชีวิต
วันที่ 15 ธันวาคม พ.ศ. 2458
ประวัติ
คุณหญิงเลื่อม มนตรีสุริยวงศ์ (บุนนาค) เป็นธิดาของพระยาวิชิตสงคราม (ทัด รัตนดิลก ณ ภูเก็ต) กับนางเปี่ยม เกิดในรัชกาลที่ 3 เมื่อ พ.ศ. 2390
ในรัชกาลที่ 4 พ.ศ. 2400 พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชุ่ม บุนนาค) เป็นข้าหลวงออกไปเมืองภูเก็ต ได้ขอคุณหญิงเลื่อมให้แก่นายชื่น (ต่อมาคือพระยามนตรีสุริยวงศ์) ซึ่งเป็นบุตรคนใหญ่ เวลานั้นคุณหญิงเลื่อมยังเด็กอยู่ จึงรองานมาจนถึง พ.ศ. 2406 บิดาจึงได้พาเข้ามาแต่งงานกันในกรุงเทพฯ มีบุตรชาย 2 คน หญิง 3 คน รวม 5 คน บุตรหญิงถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเยาว์ทั้ง 3 คน บุตรชายคนเล็กชื่อชาย ถึงแก่กรรมเมื่อไปศึกษาวิชาอยู่ในมหาวิทยาลัยอ๊อกซ์ฟอร์ด ประเทศอังกฤษ คงเหลืออยู่แต่นายเชียรบุตรชายใหญ่ (ต่อมาคือพระยามนตรีสุริยวงศ์)
คุณหญิงเลื่อมได้รับราชการตามตำแหน่งหน้าที่ภรรยาข้าราชการผู้ใหญ่ ได้รับพระราชทานเกียรติยศต่างๆ คือ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ฝ่ายใน ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) ตามบรรดาศักดิ์ เป็นผู้หนึ่งซึ่งเข้าเฝ้าได้ใกล้ชิดพระองค์ ตลอดจนคุ้นเคยกับเจ้านายและข้าราชการ มีผู้ชอบพอมากเนื่องจากเป็นผู้มีมารยาทและอัธยาศัยโอบอ้อมอารี
ต่อมาขณะที่คุณหญิงเลื่อมป่วยหนักด้วยโรคเป็นแผลขึ้นในปาก พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น บุนนาค) สามี เป็นลมถึงแก่อนิจกรรมโดยกระทันหัน คุณหญิงเลื่อมยังมีสติในการจัดการทำศพสามี หลังจากนั้นไม่นานคุณหญิงเลื่อมก็ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 15 ธันวาคม พ.ศ. 2458 อายุได้ 68 ปี
ผลงาน / งานประพันธ์
โคลงสรรเสริญเกียรติคุณพระยาวิชิตสงครามผู้เป็นบิดา ในกลอนจารึกแต่งประทีปที่บางปะอิน
ผู้เรียบเรียง
วิกัลย์ พงศ์พนิตานนท์, พลตรี หม่อมราชวงศ์ศุภวัฒย์ เกษมศรี
เอกสารอ้างอิง
จดหมายเหตุ แลนิราศลอนดอน ของหม่อมราโชไทย. กรุงเทพฯ : โบราณคดีสโมสร, 2461. (พิมพ์แจกในงานศพพระยามนตรีสุริยวงษ์ ฯ ชื่น บุนนาค ปีมะเมีย พ.ศ. 2461)
ที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพ พระยามนตรีสุริยวงศ์ (วิเชียร บุนนาค) ณเมรุวัดเทพศิรินทราวาส วันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2483. พระนคร : โสภณพิพรรฒธนากร, 2483.
พงษาวดารดรุงศรีอยุทธยา ภาษามคธ แล คำแปล. กรุงเทพฯ : โบราณคดีสโมสร, 2459. (นายเชียร บุนนาค ผู้บุตร พิมพ์แจกในงานปลงศพท่านเลื่อม ต,จ. ภรรยาพระยามนตรีสุริยวงษ์ (ชื่น บุนนาค) ปีมโรงอัฐศก พ.ศ. 2459)
ราชกิจจานุเบกษา พ.ศ. 2458 เล่ม 32.
คำสำคัญ
นามานุกรม