Thai Literature Directory : ฐานข้อมูลนามานุกรมวรรณคดีไทย

รหัสชุดข้อมูล

TLD-002-017

ชื่อ - สกุล

หลวงจักรปาณี, มหาฤกษ์, หมื่นพากยโวหาร (ฤกษ์)

เกิด

พ.ศ. 2368

เสียชีวิต

วันที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2429

ประวัติ

กำพร้าบิดามารดามาแต่วัยเยาว์ อาศัยอยู่กับป้าที่แพหน้าวัดเชิงท่า ต่อมาพระวินัยธรวัดพระนางเชิงได้ขอไปเลี้ยงไว้ แต่อยู่ได้ไม่นานป้าก็มาพากลับไปฝากเล่าเรียนหนังสืออยู่ในสำนักของพระวินัยธรรมที่วัดเชิงท่า เนื่องจากพระวินัยธรรมเห็นว่าเป็นเด็กมีเชาวน์ปัญญาดี จึงพามาฝากให้เล่าเรียนอยู่กับสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (อู่) วัดสุทัศน์เทพวราราม และได้ศึกษาพระธรรมวินัยกับสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณจนกระทั่งสอบได้เปรียญ 4 ประโยค มหาฤกษ์อุปสมบทอยู่ตลอดรัชกาลที่ 3 จนถึงรัชกาลที่ 4 จึงลาสิกขามารับราชการสังกัดอยู่ในกรมพระอาลักษณ์ รับราชการจนได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นหมื่นพากยโวหาร และหลวงจักรปาณีในกรมลูกขุนตามลำดับ

ผลงาน / งานประพันธ์

1. นิราศกรุงเก่า*

2. นิราศพระปฐม*

3. นิราศทวาราวดี*

4. นิราศปถวี*

5. โคลงภาพเรื่องรามเกียรติ์ที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม*

ห้องที่ 44 – 45 รวมโคลง 56 บท เนื้อความตั้งแต่สุกรสารแจ้งข่าวกับทศกัณฐ์จนถึงหนุมานได้นางเบญกาย

ห้องที่ 138 - 139 รวมโคลง 56 บท เนื้อความตั้งแต่หนุมานทำลายด่านเมืองมลิวันจนถึงสุริยาภพออกรบกับพระพรต

6. ฉันท์กล่อมพระมหารพีพรรณคชพงษ์ (ลาที่ 3)

7. เสภาเรื่องอาบูหะซัน* (ตอนที่ 11)

ผู้เรียบเรียง

เสกสันต์ ผลวัฒนะ

เอกสารอ้างอิง

ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. ประวัติบุคคลสำคัญ. กรุงเทพมหานคร : บรรณาคาร, 2517.

จักรปาณี, หลวง. นิราสทวารวดี. พระนคร : โสภณพิพรรฒธนากร, 2467. (แจกในการกฐินพระราชทาน มหาอำมาตย์เอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระดำรงราชานุภาพ, เสนาบดีกระทรวงมุรธาธร ณ วัดชุมพลนิกายาราม วัดนิเวศน์ธรรมประวัติ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พ.ศ. 2467)

คำสำคัญ

มหาฤกษ์ , หมื่นพากยโวหาร (ฤกษ์) , ฤกษ์

นามานุกรมวรรณคดีไทย