รหัสชุดข้อมูล
ชื่อ - สกุล
นายบุศย์ (บุษย์ หรือ บุต)
เกิด
เสียชีวิต
ประวัติ
นักแต่งเรื่องประโลมโลก (นิทานจักร ๆ วงศ์ๆ) ประจำโรงพิมพ์ราษฎร์เจริญ หรือที่เรียกกันโดยทั่วไปว่าโรงพิมพ์วัดเกาะ นายบุศย์เกิดเมื่อราวสมัยรัชกาลที่ 5 ในครอบครัวที่มีฐานะดีหากแต่ภายหลังนายบุศย์ต้องตกยาก จึงต้องหันมาแต่งกลอนเลี้ยงชีพ เนื่องจากในสมัยนั้นโรงพิมพ์หมอสมิธพิมพ์หนังสือจำพวกบทกลอนต่างๆ โดยเฉพาะผลงานนิทานคำกลอนของสุนทรภู่เป็นที่นิยม จึงทำให้มีผู้ที่หันมาแต่งนิทานคำกลอนขายตามอย่างสุนทรภู่เป็นจำนวนมาก
นายบุศย์เป็นผู้มีความรู้กว้างขวางและได้รับการศึกษามาอย่างดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งการได้อ่านวรรณคดีชั้นครูหลายเรื่อง ส่งผลให้ผลงานของนายบุศย์เป็นที่นิยมมาก ดังเห็นได้จากที่ครั้งหนึ่งโรงพิมพ์ราษฎร์เจริญได้รับซื้อเรื่องจากคนภายนอก แต่ปรากฏว่าคนไม่ค่อยนิยมซื้อ ดังนั้นโรงพิมพ์จึงรับซื้อเรื่องจากนายบุศย์ และนักแต่งเรื่องประโลมโลกอีกไม่กี่คน เช่น นายเจริญ นายพลอย แม่มณฑา เป็นต้น ความนิยมนิทานคำกลอนของนายบุศย์นี้ ทำให้โรงพิมพ์อื่นนำผลงานของนายบุศย์ไปพิมพ์ขายโดยไม่ได้รับอนุญาต
เมื่อผลงานได้รับการตีพิมพ์ นายบุศย์มักจะนำไปมอบให้หอพระสมุดวชิรญาณ (ปัจจุบันคือ หอสมุดแห่งชาติ) อยู่เสมอ ทำให้ปัจจุบันมีผลงานของนายบุศย์เก็บรักษาอยู่ที่หอสมุดแห่งชาติเป็นจำนวนมาก นายบุศย์ถึงแก่กรรมเมื่ออายุ 70 ปีเศษ
"
ผลงาน / งานประพันธ์
นิทานประโลมโลก
1. กายแก้ว มี 9 เล่ม
2. แก้วพิสดาร มี 15 เล่ม
3. แก้วหน้าม้า มี 20 เล่ม
4. ไกรทอง มี 7 เล่ม
5. นะรงจิตร์ มี 11 เล่ม
6. พวงมาลัยทอง มี 30 เล่ม
7. พระยากงพระยาพาน มี 3 เล่ม
8. พระรถเมรี มี 8 เล่ม
9. ศรนรินทร์ มี 30 เล่ม
10. ศรีธนญชัย มี 8 เล่ม
11. โสนน้อยเรือนงาม
12. สังวาลเพ็ชร์ มี 10 เล่ม
13. หอยทอง มี 3 เล่ม
14. ปลาทูสุริยวงศ์
15. พระปทุม
16. พวงมาลัยทอง
17. เกราะเพ็ชรเจ็ดสี
18. ตุ๊กตาทอง
19. มโหสถ
20. สุวรรณหงส์ยนต์
21. ปังกะชา
นิราศ
1. นิราศชมตลาดสำเพ็ง
2. นิราศรถไฟ
เพลงพื้นบ้าน
เพลงพื้นบ้านต่างๆ อาทิ เพลงเกี่ยวข้าว เพลงพาดควาย เพลงระบำ เพลงเรือ ลำสวด (สวดคฤหัสถ์)
ผู้เรียบเรียง
เอกสารอ้างอิง
เตือนใจ สินทะเกิด. วรรณคดีชาวบ้านจาก “วัดเกาะ” ม.ท.ป., ม.ป.ป.
บุศย์. พระรถ – เมรี เล่ม 1. พระนคร : ราษฎร์เจริญ, 2492.
________. มโหสถ เล่ม 1. พระนคร : ราษฎร์เจริญ, ม.ป.ป.
________. สุวรรณหงส์ยนต์ เล่ม 1. พระนคร : ราษฎร์เจริญ, 2433.
________. โสนน้อยเรือนงาม เล่ม 1. พระนคร : ราษฎร์เจริญ, 2493.
โสมทัต เทเวศร์ (นามแฝง). กรุงเทพฯในนิราศ. กรุงเทพฯ : เรืองศิลป์, 2522.
เอนก นาวิกมูล. ตำนานห้างร้านสยาม. ม.ท.ป., ม.ป.ป.
คำสำคัญ
นามานุกรม