โลโก้ของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรLogo
logo
  • หน้าหลัก
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
  • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • นโยบายการใช้งาน
    • ติดต่อเรา
    • ศมส
ขยายขนาดตัวอักษร

วรรณคดี

  1. หน้าหลัก
  2. วรรณคดี
  3. กฤษณาสอนน้องคำฉันท์ 2

กฤษณาสอนน้องคำฉันท์ 2

  • TLD-001-007
  • ฉันท์
รหัสข้อมูล
TLD-001-007
ชื่อเรื่องหลัก
กฤษณาสอนน้องคำฉันท์ 2
ยุคสมัย
รัตนโกสินทร์ ,รัชกาลที่ 3 
ผู้แต่ง
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส , ภิกษุอินท์ 
คำประพันธ์
ฉันท์
เนื้อเรื่องย่อ
เนื้อเรื่องกล่าวถึงพระเจ้าพรหมทัต มเหสีชื่อนางบุษบา มีพระราชธิดา 2 พระองค์ นามว่า นางกฤษณาและนางจิรประภา นางกฤษณาผู้เป็นพี่มีพระสวามีพร้อมกันถึง 5 พระองค์ ได้ปรนนิบัติพระสวามีอย่างไม่ขาดตกบกพร่อง  เป็นที่รักใคร่ของพระสวามีอย่างสม่ำเสมอทั้งยังไม่เคยเกิดการทะเลาะวิวาทกันในระหว่างพระสวามี นางจิรประภาแม้มีพระสวามีเพียงพระองค์เดียว  กลับมีแต่ความทุกข์โศก  ผิวพรรณหมองคล้ำ  พระสวามีเกิดความเบื่อหน่าย  ขึ้งโกรธอยู่เนืองๆ นางจิรประภาจึงไปปรึกษานางกฤษณาและถามถึงสาเหตุที่นางกฤษณาเป็นที่สนิทเสน่หาของพระสวามี นางกฤษณาได้อธิบายเป็นเชิงสั่งสอนเกี่ยวกับเรื่องศีลธรรมจรรยา กิริยามารยาท การประพฤติปฏิบัติตน การพูดจา  และความซื่อสัตย์สุจริต และสอนให้รู้จักอัธยาศัย  และรู้ใจพระสวามี  ควรปรนนิบัติพระสวามีในเรื่องต่างๆ  เช่น  ตื่นก่อนเข้านอนทีหลัง พัดวีเมื่อยามร้อน รักนวลสงวนตัว  ดูแลเรื่องอาหารการกิน  การแต่งกาย น้ำสรงน้ำเสวย ปัดปูที่นอน เอาใจใส่ทุกๆ เรื่องทั้งเรื่องส่วนตัวและเรื่องงาน มีคำสอนเรื่องของกิริยามารยาทในอิริยาบถทั้ง 4 ได้แก่  การนั่ง นอน  ยืน  เดิน  ตลอดจนการรับประทานอาหาร  การผูกมิตรไมตรี  และการมีมนุษยสัมพันธ์
 
กฤษณาสอนน้องคำฉันท์สำนวนนี้  มีถ้อยคำสำนวนใกล้เคียงกับฉบับธนบุรี  แต่ใช้ศัพท์สูงกว่า  สำนวนโวหารจัดว่าไพเราะและดีเด่น และจัดเป็นหนังสือที่ให้ข้อคิด  คติธรรมที่ภรรยาพึงปฏิบัติต่อสามี  รวมทั้งกิริยามารยาทที่สตรีทั่วไปควรปฏิบัติ  ทั้งยังเป็นแบบฉบับของกวีนิพนธ์ภายหลังต่อมาได้อีกด้วย
ผู้เรียบเรียง
เบญจมาส แพทอง 
เอกสารอ้างอิง

ปรมานุชิตชิโนรส, สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระ. กฤษณาสอนน้องคำฉันท์ วินิจฉัยเรื่องกฤษณาสอนน้อง พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและหลักราชการ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว. พระนคร: โรงพิมพ์รุ่งเรืองธรรม, 2508. (พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ พ.ต.อ. (พิเศษ) ทรง  บุรานนท์)

รูปแบบลิขสิทธิ์
Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)

คำสำคัญ

  • นางกฤษณา
  • พระเจ้าพรหมทัต
  • นางจิรประภา
  • การครองเรือน
  • กรุงพาราณสี
  • นางบุษบา
  • ธรรมในการครองเรือน
20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร 10170
ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงวัฒนธรรม
2021 © ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
www.sac.or.th
วันจันทร์-ศุกร์ : 08.00-17.00 น.
TELEPHONE
0-2880-9429
FAX
0-2880-9332
E-MAIL
webmaster@sac.or.th
E-MAIL (งานสารบรรณ)
saraban@sac.or.th

นิสา เชยกลิ่น

นิสา เชยกลิ่น
Content Manager

ช่องทางการรับฟังความคิดเห็น
Application : Smart SAC
ประเภท
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
เกี่ยวกับ
  • เกี่ยวกับโครงการ
  • นโยบายการใช้งาน
ติดต่อ
  • ติดต่อเรา
  • ศมส.
  • นโยบายข้อมูลส่วนบุคคล
  • ประกาศความเป็นส่วนตัว
SmartSAC in App Store
SCAN ME
open in App Store
SmartSAC in Play Store
SCAN ME
open in Play Store