โลโก้ของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรLogo
logo
  • หน้าหลัก
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
  • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • นโยบายการใช้งาน
    • ติดต่อเรา
    • ศมส
ขยายขนาดตัวอักษร

วรรณคดี

  1. หน้าหลัก
  2. วรรณคดี
  3. พระลอนรลักษณ์

พระลอนรลักษณ์

  • TLD-001-166
  • บทละคร
รหัสข้อมูล
TLD-001-166
ชื่อเรื่องหลัก
พระลอนรลักษณ์
ยุคสมัย
รัชกาลที่ 3 ,รัตนโกสินทร์ 
ผู้แต่ง
สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ 
คำประพันธ์
บทละคร
เนื้อเรื่องย่อ

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ  กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงเล่าว่าได้ต้นฉบับมาเล่มเดียว  ขึ้นต้นจากพระลอฟังคนขับซอยอโฉมเพื่อนแพง  ไปจนกระทั่งพระลอสั่งเมือง  แต่มีผู้เล่าว่าพระนิพนธ์นั้นที่จริงมีสองเล่ม  เดินความไปจนจบที่เชิญพระศพพระลอมายังที่สระบุรี แต่เท่าที่ค้นหาไม่พบฉบับดังกล่าว  จึงจัดพิมพ์เท่าที่หาได้ไว้ก่อน  และได้นำบทละครของเจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ (ม.ร.ว.หลาน  กุญชร) มาเติมต่อตอนท้าย  เดินความต่อจากพระลอลานางลักษณาวดียกทัพออกจากเมือง  ถึงตอนพระลอเข้าสวนเพื่อนแพง ส่วนที่น่าสนใจ คือบทพรรณนาอาการประชวรของพระลอและวิธีรักษา ซึ่งรวบเข้ามาเป็นครั้งเดียวก่อนจะมีศึกผีและสลาเหิน  มีการสันนิษฐานอาการอย่างหมอโบราณแผนไทย  ออกชื่อโรคไว้หลายชนิด  เช่น  สันนิบาต อัมพฤกษ์  ไข้เส้น  รำเพรำพัด  และวิธีรักษา  อธิบายตั้งแต่ขั้นตอนการรับหมอเข้ามาในเขตพระราชฐานชั้นในทีเดียว  ส่วนพระลอแม้ในครั้งนี้จะมีบทน้อย  แต่หลังเสวยสลาเหินก็มีอาการคลั่งหนักถึงแก่ลุกขึ้นไล่ตีสาวสรรกำนัลในตามแบบของกษัตริย์ในละครนอกที่ชาวบ้านชอบดูนั้นเอง  นับว่าบุคลิกของตัวละครแปรไปจากลิลิตต้นฉบับมากและข้อหาที่พระลอยกขึ้นกล่าวว่านางในนั้น  แม้จะเป็นข้อหาตามแบบก็น่าสนใจไม่น้อย  เพราะอาจแยกได้เป็นสองฝ่าย  หนึ่งคืออัครมเหสีต้องข้อหาขี้หึง  ส่วนนางเล็ก ๆ ถูกดุด่าว่าเล่นหมากขุมแปดเก้า  เล่นไพ่และเล่นเพื่อนเป็นอาทิ  แสดงว่าพฤติกรรมทำนองนั้นของสตรีในพระราชวังน่าจะมีอยู่จริงในสมัยที่ทรงนิพนธ์

ผู้เรียบเรียง
สุมาลี วีระวงศ์ 
เอกสารอ้างอิง

ชุมนุมเรื่องพระลอ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2547.

รูปแบบลิขสิทธิ์
Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)

คำสำคัญ

  • พระลอ
  • เพื่อน
  • แพง
  • นางรื่น
  • นางโรย
  • เมืองแมนสรวง
  • เจ้าย่า
  • ปู่เจ้า
  • นางบุญเหลือ
  • ท้าวพิชัยพิษณุกร
  • นางดาราวดี
  • ท้าวพิมพิสาคร
  • นางลักษณาวดี
  • เมืองสรอง
  • นายแก้ว
  • นายขวัญ
  • ขุนด่าน
  • นายศรีเกศ
  • พราหมณ์
20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร 10170
ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงวัฒนธรรม
2021 © ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
www.sac.or.th
วันจันทร์-ศุกร์ : 08.00-17.00 น.
TELEPHONE
0-2880-9429
FAX
0-2880-9332
E-MAIL
webmaster@sac.or.th
E-MAIL (งานสารบรรณ)
saraban@sac.or.th

นิสา เชยกลิ่น

นิสา เชยกลิ่น
Content Manager

ช่องทางการรับฟังความคิดเห็น
Application : Smart SAC
ประเภท
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
เกี่ยวกับ
  • เกี่ยวกับโครงการ
  • นโยบายการใช้งาน
ติดต่อ
  • ติดต่อเรา
  • ศมส.
  • นโยบายข้อมูลส่วนบุคคล
  • ประกาศความเป็นส่วนตัว
SmartSAC in App Store
SCAN ME
open in App Store
SmartSAC in Play Store
SCAN ME
open in Play Store