สามก๊ก, นิยาย
เรื่องสามก๊กเป็นนิยายประวัติศาสตร์ เจ้าพระยาพระคลัง(หน) อำนวยการแปลจาก เรื่อง “สามก๊กเอี้ยนหงี” (ซันกั๋วเอี่ยนอี้-นิยายสามก๊ก) ฉบับภาษาจีนซึ่ง ล่อกวนตง (หลัวก้วนจง) แต่ง เม่าจงกัง (เหมาจงกัง)ปรับปรุงแก้ไข และเขียนคำแนะแนวทางอ่านเรื่องสามก๊ก โดยเรียกชื่อนิยายเรื่องนี้ว่า “สามก๊กจี่” เป็นเหตุให้พระเจนจีนอักษร(สุดใจ ตัณฑากาศ) ให้ข้อมูลไว้ในตำนานหนังสือสามก๊กว่า “หนังสือสามก๊กไม่ใช่เป็นพงศาวดารสามัญ จีนเรียกว่า “สามก๊กจี่” แปลว่าจดหมายเหตุเรื่องสามก๊ก เป็นหนังสือซึ่งนักปราชญ์จีนคนหนึ่งเลือกเอาเรื่องในพงศาวดารจีนตอนหนึ่งมาแต่งขึ้น โดยประสงค์จะให้เป็นตำราสำหรับศึกษาอุบายการเมืองแลสงคราม” แต่ในปัจจุบันชื่อ “สามก๊กจี่” หมายถึงสามก๊กฉบับประวัติศาสตร์ ส่วนฉบับนิยายนิยมเรียกว่า “สามก๊กเอี้ยนหงี่” หรือ “สามก๊กจี่เอี้ยนหงี”นิยายสามก๊กภาษาจีนทุกฉบับแม้จะแปลงชื่อให้ต่างกันไป แต่ทุกชื่อมีคำว่า “สามก๊กจี่” อยู่ข้างหน้าเสมอ บางฉบับก็ใช้ชื่อ “สามก๊กจี่” เหมือนฉบับประวัติศาสตร์ เนื้อเรื่องสามก๊กกล่าวถึงเหตุการณ์ตั้งแต่ปีที่สองของรัชกาลพระเจ้าเลนเต้ พ.ศ. 763 ถึงปีที่ 16 ของรัชกาลพระเจ้าจิ้นอู่ตี้(สุมาเอี๋ยน) พ.ศ. 823 ซึ่งรวมสามก๊กได้หมดเป็นเวลา 111 ปี เน้นเรื่องสงครามระหว่างจ๊กก๊ก(เล่าปี) วุ่ยก๊ก(โจโฉ) ง่อก๊ก(ซุนกวน) การเมืองการปกครอง ความเจริญและความเสื่อมของก๊กทั้งสามนี้เป็นหลัก