โลโก้ของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรLogo
logo
  • หน้าหลัก
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
  • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • นโยบายการใช้งาน
    • ติดต่อเรา
    • ศมส
ขยายขนาดตัวอักษร

วรรณคดี

  1. หน้าหลัก
  2. วรรณคดี
  3. สุธนูคำฉันท์

สุธนูคำฉันท์

  • TLD-001-263
  • ฉันท์
รหัสข้อมูล
TLD-001-263
ชื่อเรื่องหลัก
สุธนูคำฉันท์
ยุคสมัย
รัชกาลที่ 5 ,รัตนโกสินทร์ 
ผู้แต่ง
พระยาอิศรานุภาพ (อ้น) 
คำประพันธ์
ฉันท์
เนื้อเรื่องย่อ
ท้าวพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสีโปรดให้ทำพิธีบวงสรวงขอพระโอรสธิดา พระอินทร์เห็นในความตั้งใจจึงแล้วเข้าฝันบอกแก่นางเกศนีว่าตอนรุ่งเช้าจะมีเหยี่ยวดำคาบผลพุทรามาทิ้งตรงหน้าต่าง ให้เสวยแล้วทิ้งเมล็ดลงพื้นดินแล้วพระนางจะทรงครรภ์  ครั้นรุ่งเช้าพระอินทร์แปลงกายเป็นเหยี่ยวดำคาบผลพุทรามาทิ้งตรงหน้า  นางเสวยแล้วทิ้งเมล็ด  มีนางม้าตัวหนึ่งมากินเมล็ดพุทรานั้นแล้วตั้งท้องพร้อมกัน นางม้าให้กำเนิดลูกม้ามีฤทธิ์เดชกำลังมากสามารถเหาะได้ชื่อว่ามณีกากะ หรือมณีกักขะ  ส่วนพระนางเกศนีประสูติพระโอรส นามว่า ศรีสุธนู  
ในวันราชาภิเษกพระสุธนู  ม้ามณีได้พาพระสุธนูเหาะไป  ถึงเมืองเสตนครของท้าวเสวตรราช และพระนางปทุมรัตนครรภาซึ่งมีพระธิดาคือนางจิระประภา มีรูปโฉมงดงามเลื่องลือ กษัตริย์เมืองต่าง ๆ ส่งเครื่องบรรณาการมาสู่ขอ แต่ท้าวเสวตรราชไม่ยอมยกให้ผู้ใด  ทรงให้นางอยู่ในปราสาท มีนางค่อมกุจีดูแล ด้วยความเสน่หาพระสุธนูจึงลอบไปหานางจิระประภา พวกนางในเกรงจะมีความผิดจึงไปทูลท้าวเสวตรราช  ท้าวเสวตรราชจัดให้ประลองธนูศิลป์ ธนูที่ต้องใช้คนถึงพันคนยก ปรากฏว่าไม่มีกษัตริย์เมืองใดยกได้  แต่พระสุธนูทรงยกคันศรได้ ท้าวเสวตรราชจึงจัดการสยุมพรให้
ต่อมาพระสุธนูคิดถึงพระมารดาจึงทูลลาท้าวเสวตรราชกลับเมือง นางจิระประภาขอติดตามไปด้วย แวะพักที่ศาลาแห่งหนึ่งของฆันตารยักษ์เกิดสู้รบกัน ฆันตารยักษ์จับม้ามณีได้พาไปกักขังที่เมืองยักษ์ 
พระสุธนูกับนางจิระประภาอาศัยเรือสินค้าเดินทางออกทะเล  เกิดพายุเรือแตก ทั้งสองจากกัน  นางจิระประภาขึ้นฝั่งได้ก็เดินทางต่อไปถึงเมืองอินทปัต นางจึงถอดแหวนนำไปขาย สร้างศาลาโรงทานเขียนรูปเรื่องราวของนางกับพระสุธนู สั่งว่าหากผู้ใดดูรูปแล้วร้องไห้ให้ไปบอก 
พระสุธนูเกาะขอนไม้ลอยไปติดท่าอัญชวดีของนางยักษ์อัญชวดี และได้อยู่กับนางยักษ์ พระสุธนูทราบว่าม้ามณีอยู่ที่เมืองนี้ จึงแสร้งทำเป็นไม่สบาย อ้างกับนางยักษ์ว่าหากได้ม้ามณีจะหาย นางยักษ์จึงให้นางกเรณู ญาติของพระสุธนูที่ถุกนางยักษ์จับมาเป็นทาส ไปขอจากฆันตารยักษ์  เมื่อได้ม้ามณีแล้ว พระสุธนูจัดงานรับขวัญม้ามณีแล้วมอมเหล้านางยักษ์กับบริวาร จากนั้นหนีไปโดยสัญญาว่าจะมารับนางกเรณูภายหลัง  พระสุธนูเดินทางถึงเมืองอินทปัต ปลอมตนเป็นพราหมณ์สืบข่าวนางจิระประภา   ครั้นไปถึงโรงทานได้ชมรูปวาดก็ร้องไห้  นางจิระประภามาพบ  ทั้งสองจึงได้พบกัน พระสุธนูจึงพานางจิระประภากลับเมืองไปหาพระมารดา จากนั้นไปรับนางกเรณูและนางอัญชวดีที่เมืองยักษ์  สอนให้ฆันตารยักษ์อยู่ในศีลธรรม แล้วกลับไปครองเมืองด้วยทศพิศราชธรรม
ผู้เรียบเรียง
ดาวรัตน์ ชูทรัพย์ , วิกัลย์ พงศ์พนิตานนท์ 
เอกสารอ้างอิง

อิศรานุภาพ (อ้น), พระยา. สุธนูคำฉันท์. ม.ป.ท., ม.ป.ป.

รูปแบบลิขสิทธิ์
Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)

คำสำคัญ

  • ปัญญาสชาดก
  • นิบาต
  • นิทานนอกนิบาต
  • เมืองพาราณสี
  • ท้าวพรหมทัต
  • นางเกศนี
  • นิมิตฝัน
  • ม้าเหาะ
  • ม้ามณี
  • มณีกากะ
  • มณีกักขะ
  • ยกคันศร
  • นางจิระประภา
  • นางค่อม
  • เมืองเสตนคร
  • ท้าวเสวตรราช
  • นางปทุมรัตนครรภา
  • เรือแตก
  • โรงทาน
  • ภาพวาดบรรยายเรื่องราว
20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร 10170
ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงวัฒนธรรม
2021 © ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
www.sac.or.th
วันจันทร์-ศุกร์ : 08.00-17.00 น.
TELEPHONE
0-2880-9429
FAX
0-2880-9332
E-MAIL
webmaster@sac.or.th
E-MAIL (งานสารบรรณ)
saraban@sac.or.th

นิสา เชยกลิ่น

นิสา เชยกลิ่น
Content Manager

ช่องทางการรับฟังความคิดเห็น
Application : Smart SAC
ประเภท
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
เกี่ยวกับ
  • เกี่ยวกับโครงการ
  • นโยบายการใช้งาน
ติดต่อ
  • ติดต่อเรา
  • ศมส.
  • นโยบายข้อมูลส่วนบุคคล
  • ประกาศความเป็นส่วนตัว
SmartSAC in App Store
SCAN ME
open in App Store
SmartSAC in Play Store
SCAN ME
open in Play Store