เนื้อเรื่องกล่าวถึงท้าวอภัยนุราชแห่งเมืองรมเยศเสด็จไปล่าสัตว์ในป่า  เมื่อถึงศาลเทพารักษ์เก่าแก่ปรักหักพังซึ่งกษัตริย์องค์ก่อนได้สร้างไว้  จึงสั่งให้ปลูกพลับพลาที่นั่น  แล้วให้ไพร่พลออกไปต้อนสัตว์ป่ามาให้พระองค์ไล่ยิง แต่กลับยิงไม่ถูกสัตว์แม้แต่ตัวเดียว ชาวป่าผู้เฒ่าจึงกราบทูลว่าที่ศาลนี้มีเทพารักษ์สถิตอยู่  กษัตริย์องค์ก่อนได้มาสักการะ  แต่พระองค์มิได้บวงสรวงบูชา เทพารักษ์จึงไม่ให้สัตว์ในป่าแก่พระองค์ ท้าวอภัยนุราชได้ฟังก็กริ้วสั่งให้เผาศาล  ฝ่ายเทพารักษ์ถูกเผาศาลจึงคิดแก้แค้น  โดยการไปหักคอนางศรีสาหงซึ่งเป็นคนทรงแล้วเข้าสิงนางเดินร้องเพลงมาหน้าพลับพลา  ท้าวอภัยนุราชเห็นเข้าก็หลงรักด้วยฤทธิ์อำนาจของเทพารักษ์  คิดจะพานางกลับไปอยู่ในวัง  เหล่าเสนาอำมาตย์เห็นรูปร่างหน้าตาอันน่าเกลียดของนางก็พากันแปลกใจ  ราชครูรู้ว่านางเป็นร่างผีสิงจึงขอทำน้ำมนต์ไล่ผี นางศรีสาหงแกล้งร้องไห้กราบทูลว่าถูกริษยา ท้าวอภัยนุราชจึงให้นำราชครูไปประหารแล้วนำนางเข้าวัง ทรงเชื่อฟังถ้อยคำของนางทุกประการและไม่เสด็จออกว่าราชการ เพราะหลงมัวเมาเฝ้าแต่ชมเชยนาง ฝ่ายนางทิพมาลีมเหสีประหลาดใจที่ท้านอภัยนุราชหลงใหลหญิงอัปลักษณ์จึงออกไปดู เกิดการทะเลาะตบตีกัน นางศรีสาหงแกล้งมารยาว่าถูกรุมทำร้าย ท้าวอภัยนุราชจึงบริภาษมเหสีและบริวาร นางทิพมาลีน้อยใจและแค้นใจจึงเข้าจิกหัวตบนางศรีสาหง นางศรีสาหงทำมารยาว่าถูกตบจนตาบอด ขอให้ท้าวอภัยนุราชควักดวงตานางทิพมาลีมาให้นางเพื่อใช้เป็นยารักษา  ครั้นได้ดวงตามาก็แสร้งเสกใส่ดวงตาของนาง เพื่อให้ท้าวอภัยนุราชเห็นว่าดวงตาของนางหายบอด ทำให้ท้าวอภัยนุราชยินดีมาก (เรื่องจบเพียงนี้)

ศิลปากร, กรม. “อภัยนุราช.” ใน รวมนิทาน บทเห่กล่อม และสุภาษิต. 2. กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์, 2529. (กรมศิลปากรจัดพิมพ์เผยแพร่เพื่อร่วมโครงการฉลอง 200 ปี กวีเอกสุนทรภู่ พ.ศ.2529)