ท้าวกุเปรันเป็นตัวละครในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นโอรสท้าวลัสเตียน*กับนางสุนนทา* มีศักดิ์เป็นเชษฐาของทศกัณฐ์* เมื่อเจริญวัยบิดาให้ไปครองเมืองกาลจักร* พร้อมกับประทานบุษบกแก้ว*ให้เป็นพาหนะ
ท้าวกุเปรันเป็นยักษ์ที่รักสงบและอยู่ในศีลธรรม หมั่นเข้าเฝ้าพระอิศวร*ที่เขาไกรลาส* เมื่อทศกัณฐ์ทำพิธีถอดดวงใจ*สำเร็จก็ริษยาท้าวกุเปรัน จึงคิดจะแย่งบุษบกวิเศษที่บิดาประทานให้เชษฐามาเป็นของตน เพราะคิดว่าตนก็มีฤทธิ์เดชควรจะได้บุษบกไว้เป็นพาหนะ
วันหนึ่งทศกัณฐ์ตามท้าวกุเปรันมาที่เชิงเขาไกรลาสและบอกให้ท้าวกุเปรันมอบบุษบกให้ตน แต่ท้าวกุเปรันไม่ยอม ทศกัณฐ์จึงเข้าแย่งบุษบก ท้าวกุเปรันสู้ทศกัณฐ์ไม่ได้หนีมาพึ่งพระอิศวร พระอิศวรสั่งสอนทศกัณฐ์โดยการถอดงาช้างปักอกทศกัณฐ์