กุมิตันเป็นตัวละครในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นเสนาวานรหนึ่งในสิบแปดมงกุฎ* ซึ่งเป็นกำลังสำคัญของทัพพระราม*ในการทำศึก
เมื่อพระนารายณ์*จะอวตารไปเป็นพระรามเพื่อปราบเผ่าพงศ์ยักษ์ เหล่าเทวดาและเทพอสูรต่างอาสาพระอิศวร*จุติลงไปเกิดเป็นไพร่พลในกองทัพของพระราม พระเกตุ*เทวดานพเคราะห์อาสาไปเกิดเป็นกุมิตัน พระอิศวรให้พรว่าแม้จะถูกยักษ์ฆ่าตาย เมื่อพระพาย*พัดมาต้องกายก็จะฟื้นคืนชีพ
ครั้งที่ท้าวคนธรรพ์*ยักษ์เจ้าเมืองดิศศรีสิน*กับวิรุณพัท*โอรสออกประพาสป่า เดินทางผ่านเข้าเขตแดนเมืองไกยเกษ*คิดกำเริบจะเข้าตีเมืองไกยเกษ ท้าวไกยเกษ*ให้แต่งสารไปแจ้งข่าวยังกรุงอยุธยา* พระรามจึงให้พระพรต* พระสัตรุด* พระมงกุฎ* และพระลบ*ยกทัพไปปราบท้าวคนธรรพ์และวิรุณพัทที่เมืองไกยเกษ ในศึกครั้งนี้ กุมิตันได้เป็นกองหน้าออกรบร่วมกับพระมงกุฎโอรสของพระราม
นามานุกรม