เทพนพเคราะห์เป็นตัวละครในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นกลุ่มเทพเจ้า 9 องค์ที่ประจำดาวต่างๆ ได้แก่ พระอาทิตย์* พระจันทร์* พระอังคาร* พระพุธ* พระพฤหัสบดี* พระศุกร์* พระเสาร์* พระราหู* และพระเกตุ*

เมื่อพระนารายณ์*จะอวตารไปปราบยักษ์ เทพเจ้าต่างๆ ได้ไปเกิดเป็นทหารรับใช้พระราม*ด้วย เทพนพเคราะห์ทั้ง 9 องค์เกิดเป็นพลวานรของพระราม ได้แก่ พระราหูเป็นนิลปานัน* พระเกตุเป็นกุมิตัน* พระเพลิง*หรือพระอาทิตย์เป็นนิลมนตรี* พระจันทร์เป็นสัตพลี* พระอังคารเป็นวิสันตราวี* พระพุธเป็นสุรเสน* พระพฤหัสบดีเป็นมาลุนเกสร* พระศุกร์เป็นนิลปาสัน* และพระเสาร์เป็นนิลพานร* พระอิศวร*เห็นเทวดาแบ่งภาคไปเกิดเป็นพลวานรก็ประทานพรแก่เหล่าเทวดาว่า “ถึงมาตรยักษาจะฆ่าตาย พระพายพัดจงคืนชีวี” เทวดารับพรแล้วก็จุติไปเกิดเป็นพลวานรคอยพระนารายณ์อวตาร