TLD-003-2099

นาฏกุเวร (ชื่อตัวละคร)

กากีคำกลอน  

นาฏกุเวรเป็นตัวละครในเรื่องกากีคำกลอน เป็นคนธรรพ์ผู้เป็นพี่เลี้ยงของท้าวพรหมทัต*แห่งกรุงพาราณสี* มีหน้าที่ขับกล่อมดนตรีถวาย

เมื่อท้าวพรหมทัตโทมนัสพระทัยที่มเหสีคือนางกากี* หายตัวไป นาฏกุเวรทูลว่าได้สังเกตเห็นนางกากีสบเนตรกับมาณพหนุ่มรูปงามที่มาเล่นสกากับพระองค์ และทั้งสองมีท่าทีปฏิพัทธ์ต่อกัน มาณพผู้นั้นน่าจะเป็นพญาครุฑ* ที่แปลงกายมาและเป็นผู้มาพานางไป จึงอาสาไปสืบข่าวนางกากีที่วิมานสิมพลี* โดยแปลงกายเป็นไรแทรกไปในขนของพญาครุฑ

เมื่อพญาครุฑออกไปเที่ยวป่าหิมพานต์ในเวลากลางวัน นาฏกุเวรก็ลอบเข้าหานางกากี และได้อยู่ร่วมสมกับนาง เมื่อครบกำหนด 7 วันพญาครุฑไปเล่นสกากับท้าวพรหมทัตดังเคย นาฏกุเวรก็แปลงเป็นไรแทรกขนพญาครุฑกลับไปทูลท้าวพรหมทัตว่า พญาครุฑคือผู้ที่มาลักพานางกากีไป และออกตัวทูลว่าตนได้วางแผนอยู่ร่วมอภิรมย์กับนางกากีเพื่อเป็นช่องทางให้พญาครุฑนำนางมาคืน

อีก 7 วันต่อมาขณะที่พระยาครุฑกำลังเล่นสกากับท้าวพรหมทัต นาฏกุเวรได้ดีดพิณขับเพลงถึงความสัมพันธ์รักระหว่างตนกับนางกากีขึ้นว่า

โอ้พระพายชายกลิ่นมารัญจวน หอมหวนนาสาเหมือนกากี

รื่นรื่นชื่นจิตพี่จำได้ เหมือนเมื่อไปร่วมภิรมย์ประสมศรี

ในสถานพิมานสิมพลี กลิ่นยังซาบทรวงพี่ทั้งวรกาย

นิจจาเอ๋ยจากเชยมาเจ็ดวัน กลิ่นสุคันธรสรื่นก็เหือดหาย

ฤๅว่าใครแนบน้องประคองกาย กลิ่นสายสวาทซาบอุรามา

พญาครุฑได้ฟังก็สงสัยว่านาฏกุเวรไปวิมานสิมพลีได้อย่างไร นาฏกุเวรบอกว่าตนแปลงเป็นไรแทรกขนพญาครุฑไป พญาครุฑทั้งโกรธ โทมนัส และอับอายที่ถูกหยามศักดิ์ศรียิ่งนัก กลับไปนำนางกากีมาส่งคืนท้าวพรหมทัต ทุกอย่างจึงเป็นไปตามแผนที่นาฏกุเวรได้วางไว้

ยุพร แสงทักษิณ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)