ฤๅษีนารท หรือฤๅษีนารอท*เป็นตัวละครในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นฤๅษีมีฤทธิ์ อาศัยอยู่ที่ชายป่าเขาโสฬส*นอกกรุงลงกา*

เมื่อหนุมาน*ไปสืบข่าวนางสีดา*ที่กรุงลงกา หนุมานเหาะผ่านกรุงลงกาไปจนถึงป่าที่ฤๅษีนารทอยู่ หนุมานเห็นว่าฤๅษีไม่ควรอยู่ในเมืองยักษ์ซึ่งเป็นการผิดวิสัยฤๅษี หนุมานจึงต้องการลองฤทธิ์พระฤๅษีด้วยการแปลงตัวให้โตคับศาลา พระฤๅษีก็เนรมิตศาลาให้ใหญ่ขึ้น หนุมานก็เนรมิตกายให้เต็มศาลาอีก

ฤๅษีนารทเห็นว่าหนุมานลองฤทธิ์จึงบันดาลให้ฝนตก หนุมานถูกฝนก็คืนร่างเป็นลิงดังเดิม พระฤๅษีต้องการสั่งสอนหนุมานจึงไปที่สระน้ำ โยนไม้เท้าลงน้ำ ไม้เท้านั้นก็กลายเป็นปลิง พระฤๅษีสั่งว่า “แม้นลิงจังไร มากินน้ำในสระนี้ ปลิงจงเกาะเอาลูกคาง อย่าได้ละวางกระบี่ศรี” ครั้นรุ่งเช้าเมื่อหนุมานมาล้างหน้าที่สระน้ำ ปลิงก็เกาะคางหนุมานทันที หนุมานพยายามปลดเท่าไรก็ไม่หลุดจึงวิ่งไปขอความช่วยเหลือจากพระฤๅษี

พระฤๅษีเห็นว่าหนุมานสำนึกผิดแล้วจึงดึงปลิงออกแล้วปลิงก็กลับเป็นไม้เท้าดังเดิม หนุมานเห็นฤทธิ์พระฤๅษีก็ขอขมาแล้วเดินทางไปกรุงลงกาตามทางที่พระฤๅษีบอก หนุมานส่งข่าวให้นางสีดาแล้วแผลงฤทธิ์ทำลายสวนและสังหารสหัสกุมาร* พร้อมออกอุบายเผากรุงลงกาแต่ไฟยังคงติดอยู่ที่หางของหนุมาน หนุมานไม่สามารถดับไฟที่ปลายหางได้ จึงเหาะมาขอความช่วยเหลือจากพระนารทฤๅษี พระนารทฤๅษีได้แนะนำวิธีดับไฟที่ปลายหางของหนุมานโดยใช้ “น้ำบ่อน้อย” คือให้อมหางไว้ในปาก หนุมานก็ทำตาม ไฟจึงดับ