นิลกาลา หรือนิลคีรี*เป็นภูเขาในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นภูเขาสูงใหญ่ อยู่กลางกรุงลงกา* หลังจากทศกัณฐ์*ถูกพาลี*จับมัดให้องคต*ลากเล่นทำให้ทศกัณฐ์เกรงว่าจะรบแพ้ศัตรูจนถึงแก่ชีวิตจึงขอให้ฤๅษีโคบุตร*ช่วย พระฤๅษีพาทศกัณฐ์ไปทำพิธีถอดดวงใจ*บนยอดเขานิลกาลาแล้วเก็บดวงใจของทศกัณฐ์ไว้ในกล่องศิลาและรักษาไว้ให้

เมื่ออินทรชิต*ถูกพระลักษณ์*สังหาร ทศกัณฐ์ไปรับศพอินทรชิตที่เขาจักรวาล*กลับเข้ากรุงลงกา แล้วให้เปาวนาสูร*เชิญศพไปยังยอดเขานิลกาลาเพื่อทำพิธีศพที่ภูเขานี้ เมื่อทศกัณฐ์จะทำพิธีอุมงค์* ได้สั่งเปาวนาสูรขุดหลุมเป็นทางลงใต้ดินที่เชิงเขานิลกาลาแล้วใช้แผ่นศิลาปิดปากหลุมไว้ พระราม*ให้สุครีพ* หนุมาน* และนิลนนท์*ไปทำลายพิธีอุมงค์ ทั้งสามมาถึงเขานิลกาลา พยายามหาทางเข้าจนพบแผ่นศิลาปิดอยู่ แต่เปิดแผ่นศิลาไม่ได้ พิเภก*แนะนำให้ใช้น้ำล้างเท้าสตรีรดแผ่นศิลา หนุมานจึงไปขอน้ำล้างเท้านางเบญกาย*มารดจึงเปิดแผ่นศิลาได้