ท้าวบรมจักรกฤษณ์ หรือท้าวจักรกฤษณ์*เป็นตัวละครในบทละครเรื่องอุณรุท เป็นเจ้าเมืองณรงกา* มีมเหสีชื่อจันทมาลี* มีโอรสชื่อไกรสุท* และมีนัดดาชื่ออุณรุท*

เมื่อท้าวกรุงพาณ*ยักษ์เจ้าเมืองรัตนา*ไปสร้างความวุ่นวายบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์* พระอินทร์*พาเหล่าเทวดานางฟ้าไปทูลพระอิศวร* พระอิศวรบัญชาให้พระนารายณ์*อวตารเป็นท้าวบรมจักรกฤษณ์เพื่อปราบยุคเข็ญ พร้อมทั้งประทานพรกับธำมรงค์ซึ่งเป็นเทพอาวุธให้

วันหนึ่งท้าวบรมจักรกฤษณ์พานางจันทมาลีไปประพาสป่า กุมภาสูร*ยักษ์อันธพาลเห็นนางจันทมาลีมีรูปโฉมงดงามก็คิดจะชิงนาง ท้าวบรมจักรกฤษณ์เข้าต่อสู้ หวดพระขรรค์ถูกกุมภาสูรจนหอกของกุมภาสูรหักกระเด็นไป กุมภาสูรร่ายเวททำให้บาดแผลหาย แล้วง้างยอดเขาหิมพานต์*ทุ่มใส่ท้าวบรมจักรกฤษณ์ แต่ไม่ถูกพระองค์ ท้าวบรมจักรกฤษณ์ใช้พระขรรค์ตัดเศียรกุมภาสูรขาดกระเด็นไป

ต่อมา นางจันทมาลีทรงครรภ์และประสูติโอรส ท้าวบรมจักรกฤษณ์ประทานนามว่า ไกรสุท ครั้งที่ท้าวบรมจักรกฤษณ์ทรงครุฑไปเยี่ยมพระฤๅษีนารอท*ที่เขาคันธมาทน์* ระหว่างสนทนาธรรมกันอยู่ บรรดาฤๅษีศิษย์ของพระฤๅษีนารอทหนีท้าววิรุณจักร*ยักษ์เจ้าเมืองกาลวุธ*เข้ามาขอความช่วยเหลือ ท้าวบรมจักรกฤษณ์ออกต่อสู้กับท้าววิรุณจักรและขว้างพระธำมรงค์สังหารท้าววิรุณจักรได้

เมื่อพระไกรสุทชันษาได้ 17 ปี ท้าวบรมจักรกฤษณ์อภิเษกพระไกรสุทกับนางรัตนา* ต่อมานางรัตนาประสูติโอรส ท้าวบรมจักรกฤษณ์ประทานนามว่า อุณรุท และประทานกุมารซึ่งเป็นพระญาติวงศ์ 4 พระองค์ คือ พระบรมธรรม์* พระพิจิตร* พระเพียรพิชัย* และพระไตรดาวงศ์* ให้เป็นพระพี่เลี้ยง

ครั้นท้าวบรมจักรกฤษณ์ครองราชย์ได้ประมาณ 20,000 ปี ทรงเบื่อหน่ายราชสมบัติ จึงอภิเษกพระไกรสุทให้ครองเมืองณรงกา กำชับให้ตั้งอยู่ในธรรม แล้วท้าวบรมจักรกฤษณ์ก็ทรงครุฑไปบำเพ็ญเพียรที่เขาจิตรกูฏ* ในป่าหิมพานต์* ต่อมาท้าวบรมจักรกฤษณ์คิดถึงโอรสและนัดดาจึงทรงครุฑไปเมืองณรงกา

ครั้นรู้ว่าพระอุณรุทหายตัวไปและท้าวไกรสุทกริ้วพระพี่เลี้ยงทั้งสี่จนขว้างธำมรงค์ถูกพระเพียรพิชัยสิ้นชีพ ท้าวบรมจักรกฤษณ์ตำหนิท้าวไกรสุทที่สังหารพระเพียรพิชัยอย่างไม่เป็นธรรม และสั่งท้าวไกรสุทให้แก้ไขให้พระเพียรพิชัยฟื้นคืนชีพ ท้าวไกรสุทนิมนต์พระฤๅษีนารอทมาช่วยชุบชีวิตพระเพียรพิชัยได้ ครั้งที่ท้าวกำพลนาค*สหายท้าวกรุงพาณจับพระอุณรุทรัดไว้ที่ยอดปราสาทพรหมพักตร์ในเมืองรัตนา เพราะพระอุณรุทลอบไปอยู่กับนางอุษา*ธิดาบุญธรรมของท้าวกรุงพาณ เหล่าเทวดารู้เรื่องจึงไปแจ้งข่าวแก่ท้าวบรมจักรกฤษณ์ที่เมืองณรงกา

ท้าวบรมจักรกฤษณ์ทรงครุฑไปเมืองรัตนา เห็นท้าวกำพลนาครัดพระอุณรุทอยู่ จึงตรงเข้าไปหมายสังหาร ท้าวกำพลนาคเห็นครุฑก็ตกใจ คลายร่างที่รัดพระอุณรุทออก แล้วแทรกแผ่นดินหนีไปเมืองบาดาล* เมื่อท้าวกรุงพาณรู้ว่ามีผู้มาช่วยพระอุณรุทก็ให้จัดทัพออกรบ ท้าวบรมจักรกฤษณ์ต่อสู้กับท้าวกรุงพาณ ใช้พระขรรค์ฟันแขนท้าวกรุงพาณขาดไปทั้ง 20 ข้าง ฝ่ายกาลานุราช*เสนายักษ์พาพลยักษ์เหาะขึ้นไปจับครุฑ ครุฑโฉบจิกและตีปีกฟาดพลยักษ์ตายเกลื่อน ท้าวกรุงพาณร่ายเวทให้บาดแผลหายแล้วเข้าต่อสู้กับท้าวบรมจักรกฤษณ์ทางด้านหน้า

ส่วนกาลานุราชต่อสู้กับพระอุณรุททางด้านหลังครุฑทรง ท้าวบรมจักรกฤษณ์หวดพระขรรค์ถูกกุณฑลของท้าวกรุงพาณ ท้าวกรุงพาณได้รับบาดเจ็บ ส่วนพระอุณรุทสังหารกาลานุราชได้ ท้าวกรุงพาณสู้ไม่ได้จึงให้เลิกทัพ ท้าวบรมจักรกฤษณ์พาพระอุณรุทไปส่งที่ปราสาทของนางอุษา ประทานธำมรงค์ซึ่งเป็นเทพอาวุธให้พระอุณรุทไว้ใช้ปราบท้าวกรุงพาณ แล้วทรงครุฑกลับไป หลังจากพระอุณรุทสังหารท้าวกรุงพาณแล้วก็พานางอุษากลับไปเมืองณรงกา ท้าวไกรสุทจัดงานอภิเษกพระอุณรุทกับนางอุษาและนางศรีสุดา* ท้าวบรมจักรกฤษณ์ก็เสด็จมาร่วมงานด้วย