TLD-003-2174

บังก๋วน (ชื่อตัวละคร)

เลียดก๊ก, พงศาวดาร  

บังก๋วนเป็นตัวละครในเรื่องเลียดก๊ก เป็นชาวเมืองงุย* บังก๋วนเรียนวิชากับซินแสฮองฮู*และได้สาบานเป็นพี่น้องกับซุนปิน*หลานซุ่นบู๊จู๋*ชาวเมืองเจ๋* บังก๋วนเรียนวิชาถึง 30 ปีมิได้เกียจคร้าน มีความรอบรู้ทั้งในด้านการศึกสงคราม ดูฤกษ์ยาม รู้ชัยภูมิตั้งทัพ

วันหนึ่งบังก๋วนมาตักน้ำที่ลำธารเชิงเขากุยก๊ก*ได้รู้ว่าเจ้าเมืองงุยต้องการทหาร หากผู้ใดมีวิชาก็จะชุบเลี้ยงเป็นขุนนาง บังก๋วนตักน้ำมาให้อาจารย์ ครั้นจะบอกลาก็เกรงอาจารย์จะไม่ยอมให้ไป อาจารย์เห็นท่าทีก็รู้จึงอนุญาตให้ไป ก่อนไปบังก๋วนอยากรู้อนาคตการรับราชการของตน อาจารย์จึงให้ไปหาดอกไม้มาทำนายแล้วทำนายว่าการไปรับราชการในเมืองงุยครั้งนี้จะได้ยศศักดิ์เป็นแม่ทัพ กลีบดอกหญ้า 12 กลีบทำนายว่าบังก๋วนจะได้ดีอยู่ 12 ปี จากนั้นจึงสั่งสอนบังก๋วนว่าอย่าประมาทดูหมิ่นคน อย่าริษยาพยาบาทข่มขี่ผู้อื่นให้ได้ความเดือดร้อน ทำเขาฉันใดภัยทุกข์จะถึงตัวบ้าง แล้วบอกว่าถ้าบังก๋วนพบแพะจะได้ดี ถ้าพบม้าจะมีอันตรายถึงชีวิต ให้จำคำอาจารย์ไว้ บังก๋วนรับคำอาจารย์แล้วลาลงจากเขากุยก๊ก และบอกกับซุนปินที่ตามมาส่งว่าหากตนรับราชการเมืองงุยได้ดีแล้ว จะมีหนังสือให้คนมารับซุนปินไปทำราชการด้วยกัน

เมื่อบังก๋วนมาถึงเมืองงุยได้ไปหาอองโฉ*ขุนนางผู้ใหญ่เพื่อเข้าเฝ้างุยอ๋อง* งุยอ๋องรู้ว่าบังก๋วนเรียนวิชามาจากกุยก๊ก*ซินแสก็ยินดีจึงถามความรู้บังก๋วน บังก๋วนตอบว่าตนได้เรียนวิชาการทหารถึง 30 ปี งุยอ๋องบอกว่าตนแค้นเจ้าเมืองเตียว*ที่ยกทัพมาตีเมืองตงสัน*ไป ต้องการจะได้เมืองคืนมา บังก๋วนรับอาสา งุยอ๋องจึงตั้งบังก๋วนเป็นงวนโซยตำแหน่งแม่ทัพ แล้วมอบอำนาจทางการทหารให้ บังก๋วนจึงฝึกหัดทหารตามตำราที่ได้เรียนมา

ต่อมามีผู้แนะนำซุนปินต่องุยอ๋อง งุยอ๋องถามบังก๋วนว่าเหตุใดจึงไม่รับซุนปินมาทำราชการเมืองงุย บังก๋วนจึงว่า ซุนปินเป็นชาวเมืองเจ๋เกรงว่าจะทำราชการไม่สุจริตใจ ภายหน้าจะเอาใจออกหากจึงไม่ได้ชวนเข้ามา งุยอ๋องจึงว่าขุนนางที่ชุบเลี้ยงทุกวันนี้ก็ไม่ใช่ชาวเมืองงุยทั้งหมด สุดแต่ใครมีน้ำใจสุจริต ตนก็ชุบเลี้ยง ดังนั้นที่บังก๋วนว่าคนเมืองอื่นเข้ามาเป็นขุนนางรับราชการไม่ได้นั้นตนไม่เห็นด้วย บังก๋วนขัดงุยอ๋องไม่ได้จึงให้คนไปรับตัวซุนปินมายังเมืองงุย งุยอ๋องรับซุนปินเป็นแขกเมืองยังไม่ได้ตั้งเป็นขุนนางทันที

ฝ่ายบังก๋วนครั้นรู้จากซุนปินว่ากุยก๊กซินแสได้ถ่ายทอดตำราของซุ่นบู๊จู๋ให้แก่ซุนปิน ก็อยากได้ความรู้นั้นบ้างแต่ไม่รู้จะทำอย่างใด ด้วยความริษยาซุนปิน บังก๋วนจึงพยายามใส่ความจนงุยอ๋องโกรธ เข้าใจว่าซุนปินจะเอาใจออกหากไปเข้ากับเมืองเจ๋ งุยอ๋องจึงให้ลงโทษสักหน้าตัดนิ้วเท้าซุนปิน บังก๋วนแสร้งช่วยเหลือซุนปิน พยายามดูแลจนซุนปินตื้นตันใจรับปากจะถ่ายทอดวิชาของซุ่นบู๊จู๋ให้บังก๋วน บังก๋วนให้คนไปคอยดูว่าซุนปินคัดลอกตำราให้หรือไม่ ตั้งใจว่าเมื่อซุนปินคัดลอกเสร็จจะสังหารซุนปินเสีย

ต่อมามีคนนำเรื่องนี้ไปเล่าให้ซุนปินฟัง ซุนปินจึงเปิดจดหมายที่อาจารย์ได้มอบให้นั้นออกดู เห็นคำว่า “ทำเป็นบ้า” ซุนปินจึงแกล้งเป็นบ้า แต่บังก๋วนไม่ไว้ใจจึงให้คนคอยดู ในที่สุดซุนปินสามารถทำให้บังก๋วนหลงเชื่อว่าเป็นบ้าจริง บังก๋วนจึงเริ่มวางใจ จนภายหลังมีผู้ช่วยให้ซุนปินหนีไปอยู่เมืองเจ๋ได้สำเร็จ ต่อมางุยอ๋องคิดแค้นที่เจ้าเมืองเตียวมาตีเมืองตงสันได้ แล้วยังมาตีเมืองกำตั๋นได้อีก บังก๋วนจึงทูลว่าหากจะตีเมืองตงสันต้องตีเมืองกำตั๋นให้ได้ก่อน งุยอ๋องจึงเกณฑ์ทหารสองหมื่นให้บังก๋วนนำทัพไปตีเมืองกำตั๋น เมืองกำตั๋นแจ้งข่าวทัพเมืองงุยไปยังเมืองเตียว เมืองเตียวขอให้เมืองเจ๋ยกทัพมาช่วย อุยอ๋อง*เจ้าเมืองเจ๋ตั้งฉันกี๋*เป็นแม่ทัพ ตั้งซุนปินเป็นกุนสูที่ปรึกษาราชการสงคราม ยกทัพไปช่วยเมืองกำตั๋น ระหว่างทางซุนปินออกอุบายให้นำทัพไปตีเมืองเสียงเหลง*เพื่อให้ทัพของบังก๋วนถอนมาจากเมืองกำตั๋น

ครั้นบังก๋วนรู้ว่าทัพเมืองเจ๋มาติดเมืองเสียงเหลงจึงถอนทัพมา ซุนปินวางอุบายเอาชนะบังก๋วนได้ บังก๋วนนำทหารที่แตกทัพไปเฝ้างุยอ๋อง งุยอ๋องยกโทษให้ บังก๋วนจึงเร่งฝึกทหารต่อมา ปีต่อมาบังก๋วนยกทัพไปตีเมืองหัน* ฝ่ายเมืองหันขอกองทัพจากเมืองเจ๋ให้มาช่วยป้องกันเมือง อุยอ๋องจึงจัดทัพเมืองเจ๋ให้เตียนกี๋*และเตียนเอ๋ง*เป็นแม่ทัพและปลัดทัพ ซุนปินเป็นที่ปรึกษายกไปช่วยเมืองหัน ซุนปินจึงวางอุบายให้ยกทัพไปตีเมืองงุยโดยตรง เพื่อบีบให้บังก๋วนถอยทัพ

ครั้นบังก๋วนยกทัพกลับมาซุนปินได้ออกอุบายให้บังก๋วนเข้าใจว่าทหารเมืองเจ๋หนีทัพ บังก๋วนเห็นว่าทหารเมืองเจ๋หนีทัพมากจึงเร่งนำทัพออกติดตาม ซุนปินออกอุบายให้ซุ่มทหารเกาทัณฑ์ไว้ที่ช่องเขาเบเหลงซัว แล้วให้ถากไม้ใหญ่เขียนหนังสือไว้ พร้อมกับสั่งว่าหากข้าศึกมาอ่านฉลากหนังสือให้จุดประทัดเร่งระดมยิงเกาทัณฑ์ให้ทหารที่ต้นทางปลายทางยกเข้ามาบรรจบกัน

ฝ่ายบังก๋วนยกทัพตามมาถึงเวลาเย็น เห็นเขาเบเหลงซัวคิดถึงคำทำนายของอาจารย์ที่ห้ามดูหมิ่นและริษยาผู้อื่นก็นึกเสียใจ ครั้นจะไม่ตามข้าศึกไปก็เสียดาย ครั้นจะตามเข้าไปก็กลัวเสียที ต่อเมื่อทหารมาบอกว่าทัพเมืองเจ๋ล้มต้นไม้ทับทางไว้ บังก๋วนจึงเดินทางเข้าไป ครั้นถึงที่มีอักษรเขียนไว้บังก๋วนจึงจุดเทียนใหญ่เห็นข้อความว่า บังก๋วนจะตายใต้ต้นไม้นี้ บังก๋วนตกใจหน้ามืด ทรุดนั่งลงไปร้องเสียงดังว่า ครั้งนี้ตนแพ้ความคิดซุนปินแล้ว คิดจะสั่งให้ถอนทัพแต่ไม่ทัน ทหารเมืองเจ๋ระดมยิงเกาทัณฑ์มาถูกทหารเมืองงุยล้มตายเป็นอันมาก บังก๋วนถูกเกาทัณฑ์ 6 เล่มเจ็บปวดสาหัสรู้ตัวว่าจะไม่รอดชีวิตจึงเอากระบี่เชือดคอตาย

นวรัตน์ ภักดีคำ , นวรัตน์ ภักดีคำ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)