พระพาย หรือพระวายุ*เป็นตัวละครในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นเทพบริวารของพระอินทร์* พระพายเป็นเทพบุตรแห่งลม มีม้าพลาหก*เป็นเทพพาหนะ เมื่ออินทรชิต*จัดทัพไปรบกับพระอินทร์ พระอินทร์ให้มาตุลี*เทวบุตรจัดทัพออกรบ พระพายคุมทัพเป็นปีกซ้าย ครั้นอินทรชิตแผลงศรนาคบาศ*เป็นฝูงนาคล้อมพ่นพิษใส่ เหล่าทัพเทวดา ก็ตกใจพากันแตกหนีไป ครั้งที่พระอิศวร*ต้องการจะหาทหารไว้ช่วยพระนารายณ์* ซึ่งอวตารไปเป็นพระราม*เพื่อปราบยักษ์

พระอิศวรเห็นว่านางสวาหะ*ถูกมารดาสาปให้ยืนกินลมที่เชิงเขาจักรวาล* ก็ให้พระพายนำเทพอาวุธและกำลังของพระอิศวรไปซัดเข้าปากนางสวาหะและให้พระพายเป็นบิดาของกุมาร เมื่อนางสวาหะคลอดกุมาร “เป็นวานรผู้เผ่นออกทางโอษฐ์” พระพายก็ให้นามกุมารตามที่พระอิศวรประทานว่าหนุมาน* และแบ่งกำลังของตนให้หนุมานด้วย