TLD-003-0592

ไกรลาส, ภูเขา 3 (ชื่อสถานที่)

รามเกียรติ์, บทละคร 3  

ไกรลาสเป็นภูเขาในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นที่ประทับของพระอิศวร* พระอุมา* พระขันทกุมาร* และเทพบริวาร

เขาไกรลาสมีสีดั่งเงินยวง ที่เชิงเขามีอุทยานงดงาม เขาไกรลาสมีป่าเป็นที่บำเพ็ญเพียรของฤๅษี บนยอดเขามีทิพยปราสาทที่ประทับของพระอิศวร มีเทวสภา และวิมานต่างๆ

ครั้งหนึ่งอสูรวิรูฬหก*จะขึ้นเฝ้าพระอิศวร ในขณะนั้นพระอิศวรยังบรรทมอยู่แต่วิรูฬหกเข้าใจว่าพระอิศวรเสด็จออกให้เทวดาและอสูรเฝ้าจึงหมอบกราบไปทุกขั้นบันได สารภูหรือสรภู (ตุ๊กแก) เห็นวิรูฬหกกราบบันไดก็ “ร้องว่าตุ๊กแกแล้วแลดู ทำชูศีรษะเย้ยให้” ทุกครั้งที่วิรูฬหกกราบ วิรูฬหกโกรธจึงขว้างสังวาลนาค 2*ใส่ตุ๊กแกทำให้เขาไกรลาสทรุด พระอิศวรจึงมีเทวโองการให้ทศกัณฐ์*ยกเขาไกรลาสให้ตั้งตรงดังเดิม เมื่อกุเปรัน*หนีทศกัณฐ์ไปที่เขาไกรลาส พระอิศวรประทับช้างประพาสอยู่ในอุทยาน ได้ใช้งาช้างขว้างทศกัณฐ์และสาปให้งานั้นปักติดอกอยู่จนถึงวันตายของทศกัณฐ์

ครั้งที่นางสีดา*หนีพระราม*ไปบาดาล พระอิศวรให้นำราชรถไปรับนางสีดากับพระรามไปยังเขาไกรลาส เพื่อทรงไกล่เกลี่ยให้ทั้งสองคืนดีกัน ในเทพปกรณัมฮินดูเชื่อว่าเขาไกรลาสเป็นภูเขาลูกหนึ่งอยู่บนภูเขาหิมาลัยทางตอนเหนือของประเทศอินเดีย มีสระน้ำศักดิ์สิทธิ์ชื่อมานสะ แต่บางแห่งก็ว่าอยู่ทางทิศใต้คู่กับภูเขากรรวีระ

สยาม ภัทรานุประวัติ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)