TLD-003-3421

ม้าเฉียว 1 (ชื่อตัวละคร)

สามก๊กคำกลอน  

ม้าเฉียวเป็นตัวละครในบทละครเรื่องสามก๊ก เป็นบุตรชายของม้าเท้ง*เจ้าเมืองเสเหลียง* มีน้องชายคือ ม้าเทียด* และม้าฮิว*

เมื่อโจโฉ*เจ้าเมืองฮูโต๋*อ้างราชโองการของพระเจ้าเหี้ยนเต้*เรียกม้าเท้งไปปรึกษาการศึกที่เมืองฮูโต๋ ม้าเท้งให้ม้าเฉียวกับหันซุย* (ฮันซุย*) เพื่อนร่วมสาบานอยู่รักษาเมืองเสเหลียง ครั้นม้าเท้ง ม้าเทียด และม้าฮิวถูกโจโฉสังหาร ม้าต้าย*หลานของม้าเท้งหนีกลับไปแจ้งม้าเฉียว ม้าเฉียวเสียใจจนสลบไป

ต่อมาเล่าปี่*เจ้าเมืองเกงจิว*ส่งสารขอให้ม้าเฉียวยกทัพไปช่วยรบกับโจโฉ ม้าเฉียวกับม้าต้ายยกทัพไปถึงเมืองเตียงอั๋น* จงฮิว*เจ้าเมืองสู้ไม่ได้ก็แตกทัพหนีไปถึงด่านตงก๋วน*แล้วแจ้งข่าวโจโฉ โจโฉให้โจหอง*น้องชายและซีหลง*ยกทัพไปรักษาด่านตงก๋วนไว้ กำชับให้รอจนพ้น 10 วันไปแล้วจึงออกรบ ม้าเฉียวขับม้าไปตะโกนด่าถึงวงศ์ตระกูลและสาปแช่งจนโจหองทนไม่ได้ ออกไปต่อสู้ แต่พ่ายแพ้ต้องหนีกลับไปเมืองฮูโต๋ ทัพของม้าเฉียวจึงยึดด่านตงก๋วนได้ ต่อมาโจโฉยกทัพไปด่านตงก๋วน ม้าเฉียวออกรบ ฆ่าลิกอง*และจูเหลง*นายทหารฝ่ายโจโฉได้ เหล่าทหารที่เหลือก็แตกตื่นหนีตาย ม้าเฉียวขับม้าไล่ตามโจโฉไป แฮฮัวเอี๋ยน*กับโจหองเข้าช่วย แต่สู้ม้าเฉียวไม่ได้ ทั้งสามจึงพากันหนีกลับค่าย ม้าเฉียวให้ทหารไปร้องด่าท้ารบ

แต่ฝ่ายโจโฉก็ไม่ออกรบ ครั้นโจโฉไปตั้งค่ายที่ริมฝั่งแม่น้ำฮุยโฮ* ม้าเฉียวพาทหารลงเรือข้ามไปโจมตีจนทัพของโจโฉแตกพ่าย เคาทู*นายทหารเอกพาโจโฉลงเรือหนี ม้าเฉียวระดมยิงเกาทัณฑ์ถูกเคาทูบาดเจ็บสาหัส ครั้นม้าเฉียวตามไปถึงเมืองฮุยเหลา* เตงอุย*เจ้าเมืองสั่งให้ปล่อยโค แพะ และสุกรออกไป เหล่าทหารของม้าเฉียวอดอาหารมานานก็ไม่สนใจรบ ไล่จับสัตว์เหล่านั้นไปกินกัน ม้าเฉียวไปร้องด่าท้ารบอยู่หน้าค่ายของโจโฉ เคาทูเจ็บใจยกทัพไปสู้แต่ก็พ่ายแพ้ โจโฉจึงทำอุบายส่งจดหมายเปล่าให้หันซุยซึ่งอยู่ในค่ายของม้าเฉียว ม้าเฉียวหวาดระแวงจึงสอบถาม หันซุยยื่นจดหมายเปล่าให้ดู แล้วบอกว่าจะออกไปเจรจากับโจโฉ ขณะที่หันซุยจะชักม้ากลับ แฮฮัวเอี๋ยนตะโกนบอกว่าจดหมายสำคัญที่ให้ไปนั้นห้ามบอกใคร ม้าเฉียวได้ยินก็โกรธมาก ขับม้าไล่สังหารหันซุย แต่หันซุยหนีไปได้ เอียวฉิว*กับขุนนางอีก 4 คน คือ ม้าอ้วน* เหลียวเฮง* เฮาชวน* และหลีหุน* บอกให้หันซุยสามิภักดิ์โจโฉโดยอาสาเป็นทูตไปเจรจา โจโฉวางแผนให้เอียวฉิวกับพวกไปเผาค่ายของม้าเฉียว

ครั้นม้าเฉียวเห็นหันซุยปรึกษากับเหล่าขุนนางอยู่หน้าค่ายก็ใช้กระบี่ฟันแขนขาดสลบไป เอียวฉิวกับขุนนางทั้งสี่เข้ารุมต่อสู้กับม้าเฉียว ม้าอ้วนและเหลียวเฮงถูกม้าเฉียวสังหาร ส่วนเอียวฉิว เฮาชวน และหลีหุนหนีไปได้ ครั้นหันซุยได้สติก็สั่งให้จุดไฟเผาค่าย ทัพโจโฉบุกเข้าโจมตี ม้าเฉียวต่อสู้จนใกล้เพลี่ยงพล้ำ บังเต๊กและม้าต้ายเข้าช่วยไว้แล้วพากันหนีไป ม้าเฉียวเดินทางไปจนถึงเมืองเจี๋ยง* เกลี้ยกล่อมผู้คนมาเป็นทหารได้เป็นจำนวนมากแล้วจะไปตีเมืองขึ้นของโจโฉ

ครั้นยกทัพถึงเมืองกีจิ๋ว* ม้าเฉียวให้ตั้งค่ายล้อมเมืองไว้ อุยของ*เจ้าเมืองส่งหนังสือไปขอให้แฮฮัวเอี๋ยนยกทัพมาช่วย แต่เมื่อเห็นจวนตัวจึงยอมสามิภักดิ์ม้าเฉียว ม้าเฉียวเห็นว่าต่อไปอุยของจะเป็นศัตรูจึงประหารอุยของ เหล่าขุนนางเมืองกีจิ๋วบอกให้ประหารเอียวหู*นายทหารใหญ่ด้วยเพราะเป็นผู้ทัดทานไม่ให้อุยของสามิภักดิ์ แต่ม้าเฉียวเห็นว่าเอียวหูเป็นทหารที่ซื่อสัตย์และเชี่ยวชาญการรบจึงไว้ชีวิตแล้วคิดจะให้รักษาเมือง แต่เอียวหูปฏิเสธโดยอ้างว่าเมียตายอยู่ที่เมืองหลิมเอีย* เมื่อจัดการงานศพเรียบร้อยแล้วจะกลับมา

ครั้นม้าเฉียวรู้ว่าเอียวหูไปขอความช่วยเหลือจากเกียงขิม*เจ้าเมืองเล็กเส*ก็โกรธให้ยกทัพไปรบ เอียวหู เกียงขิม และเตียวกั๋ง*นายทหารของเกียงขิมรุมรบกับม้าเฉียว เมื่อแฮฮัวเอี๋ยนมาถึงก็ช่วยรุมด้วย ฝ่ายบังเต๊กและม้าต้ายเข้าช่วยม้าเฉียว เมื่อเห็นว่าสู้ไม่ได้ก็จะกลับเข้าเมืองกีจิ๋ว แต่ทหารไม่เปิดประตูให้เพราะเตียวเหง* (เตียวเห่ง*) กับเฮงค้วน* (เฮ้งค้วน*) ซึ่งรับปากเอียวหูก่อการอยู่ในเมืองสั่งให้ระดมยิงเกาทัณฑ์และทุ่มก้อนหินต้านไว้ แล้วจับครอบครัวของม้าเฉียวตัดคอโยนออกไปนอกเมือง ม้าเฉียว บังเต๊ก และม้าต้ายพร้อมทหาร 50 นายขับม้าตีฝ่าออกไปจนถึงเมืองเล็กเส ขณะนั้นฝนตก ทหารในเมืองคิดว่าเกียงขิมยกทัพกลับมาจึงเปิดประตูเมือง ทั้งหมดเข้าเมืองได้ก็สังหารทหารเมืองเล็กเสตายเกลื่อน แล้วเข้าไปสังหารนางเกียงสี*มารดาของเกียงขิมกับทาสผู้หญิงด้วย แฮฮัวเอี๋ยน เอียวหู พาทหารตามไปล้อมเมืองไว้ ม้าเฉียว ม้าต้าย และบังเต๊กขับม้าฝ่าออกไปได้ แต่ก็เสียไพร่พลทั้งหมด ม้าเฉียว บังเต๊ก และม้าต้าย เดินทางต่อไปจนถึงเมืองฮันต๋ง*ของเตียวฬ่อ* เตียวฬ่อรับทั้งสามไว้ แล้วสั่งให้ไปช่วยเล่าเจียงรบกับเล่าปี่ ม้าเฉียวไปตีด่านแฮปังก๋วน*ของเล่าปี่ แล้วสั่งให้เอียวเป๊ก* (เอี่ยวเป๊ก*) นายทหารของเตียวฬ่อยกทัพไปรบกับอุยเอี๋ยน*นายทหารของเล่าปี่ ม้าต้ายไปช่วยยิงเกาทัณฑ์ถูกแขนอุยเอี๋ยน แต่เตียวหุย*น้องร่วมสาบานของเล่าปี่ช่วยอุยเอี๋ยนไว้ได้ ม้าต้ายจึงขับม้าหนีไป ม้าเฉียวต้องการล้างอายให้ม้าต้ายจึงยกทัพออกรบ เล่าปี่ทำอุบายให้รอจนถึงเวลาบ่าย ทหารของม้าเฉียวไม่ได้กินอาหารก็อ่อนแรง ม้าเฉียวกับเตียวหุยสู้กันหลายเพลงไม่รู้แพ้ชนะ เล่าปี่เกรงเตียวหุยจะเพลี่ยงพล้ำจึงส่งสัญญาณเรียกเตียวหุยกลับ เมื่อเตียวหุยออกไปรบอีกครั้ง เล่าปี่ก็เรียกเตียวหุยกลับอีก

ครั้นพลบค่ำม้าเฉียวกลับเข้าเมือง สั่งให้จุดคบไฟออกไปรบกับเตียวหุย ทั้งสองต่างบอกว่าหากไม่ชนะจะไม่ยกทัพกลับ เล่าปี่เกรงว่าเตียวหุยจะเสียทีจึงขอให้ทั้งคู่รบกันต่อในตอนเช้า ต่อมาเตียวฬ่อส่งหนังสือเรียกม้าเฉียวกลับ ม้าเฉียวไม่ยอมกลับ จะตีด่านแฮปังก๋วนให้ได้ก่อน เตียวฬ่อจึงส่งหนังสืออีกฉบับถึงม้าเฉียวบอกว่ามีโทษเป็นกบฏ ให้ทำการแก้ตัวโดยตีทัพเล่าปี่ให้แตกใน 3 วัน ตีเมืองเสฉวนให้แตกในอีก 3 วัน แล้วตัดหัวเล่าเจียงมาให้ ม้าเฉียวกับม้าต้ายรู้ว่าไม่อาจทำได้ก็ยอมยกทัพกลับเมืองฮันต๋ง แต่เข้าเมืองไม่ได้เพราะเตียวฬ่อสั่งทหารรักษาด่านอย่างเข้มงวด ม้าเฉียวจึงให้ตั้งค่ายอยู่หน้าด่าน ครั้นเล่าปี่ส่งลิอิ๋น* (ลีอิ๋น*) ขุนนางของเล่าเจียงที่มาสามิภักดิ์ไปเกลี้ยกล่อมม้าเฉียว ม้าเฉียวคิดจะสังหารลิอิ๋น แต่เมื่อลิอิ๋นเตือนว่าม้าเฉียวอยู่ในภาวะลำบากเพราะเอียวสง*ที่ปรึกษายุยงให้เตียวฬ่อหวาดระแวง ครั้นจะไปพึ่งเล่าเจียงก็ไม่ได้ และจะไปตีเล่าปี่ก็ไม่ได้อีก ม้าเฉียวเห็นจริงจึงขอให้ลิอิ๋นช่วยเหลือ ลิอิ๋นแนะให้ไปร่วมมือกับเล่าปี่เพื่อแก้แค้นแทนม้าเท้ง

ม้าเฉียวจึงตัดศีรษะเอียวเป๊กไปให้เล่าปี่ที่ด่านแฮปังก๋วน จากนั้นก็ยกทัพไปตีเมืองกิมก๊ก*ได้ ต่อมาเล่าเจียงให้เล่าย๋วน*กับม้าฮั่น*ยกไปตีเมืองกิมก๊กคืน จูหลง*นายทหารเอกอีกคนหนึ่งออกไปตัดหัวเล่าย๋วนได้ ส่วนม้าฮั่นถูกฮองต๋ง*นายทหารของเล่าปี่สังหารได้ในเวลาไม่นาน ม้าเฉียวเห็นว่าเล่าปี่มีทหารยอดฝีมืออยู่มากก็ยำเกรง ต่อมาม้าเฉียวอาสาเล่าปี่ไปเกลี้ยกล่อมเล่าเจียงให้ยอมสามิภักดิ์ เล่าเจียงโกรธและกลัวจนสลบไป

กิตติชัย พินโน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)