TLD-003-3944

โลกันตนรก (ชื่อสถานที่)

ไตรภูมิพระร่วง   ไตรภูมิโลกวินิจฉยกถา  ไตรภูมิกถา  

โลกันตนรกเป็นนรกในเรื่องไตรภูมิกถา  อยู่ระหว่าง 3 จักรวาลที่อยู่ใกล้ ๆ กัน  มีความกว้าง 8,000 โยชน์ มีคูลึกมากจนหาพื้นน้ำไม่ได้ ทางด้านสูงนั้นมีลักษณะเป็นปล่องขึ้นไปถึงพรหมโลกแต่ว่าไม่มีวิมานเทวดาองค์ใดอยู่เหนือโลกันตนรกขึ้นไปเลย ในโลกันตนรกมีแต่ความมืด “ฝูงสัตว์ซึ่งได้ไปเกิดในโลกันตนรกนั้น ดั่งหลับตาอยู่เมื่อเดือนดับนั้นแล” เนื่องจากโลกันตนรกอยู่ระหว่างจักรวาล คืออยู่นอกกำแพงจักรวาล ทั้งดวงตะวันและเดือนดาวจึงส่องแสงไปไม่ถึง มีเฉพาะดินแดนที่อยู่ในกำแพงจักรวาลเท่านั้นที่ได้รับแสงสว่าง นรกแห่งนี้จะเกิดความสว่างขึ้นได้ใน 5 วาระ ได้แก่ ครั้งเมื่อพระโพธิสัตว์ผู้จะมาตรัสรู้ได้เสด็จปฏิสนธิในพระครรภ์ของพระมารดา 1 เมื่อท่านประสูติ 1 เมื่อตรัสรู้เป็นสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า 1 เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสเทศนาธรรมจักร 1 และเมื่อเสด็จดับขันธปรินิพพาน 1 แต่แสงนั้นก็ปรากฏเพียงครั้งเดียวราวกับแสงฟ้าแลบ หรือเร็วราวกับดีดนิ้วมือครั้งเดียว เมื่อนั้นสัตว์นรกจึงได้เห็นกันและต่างก็แปลกใจว่า “กูเดียวว่าแต่กูมาอยู่ที่นี้คนเดียวดอกหรือ ว่ามิรู้คนทั้งหลายก็ย่อมมาอยู่ในนรกที่ร้ายนี้ด้วยกูมากดุจเดียวแลหรือ” ต่างก็ร้องว่า “อันใด ๆ” แล้วก็กลับไปมืดอีก  ในวันที่พระพุทธเจ้าตรัสเทศนาพระธรรมจักรนั้น แสงสว่างในโลกันตนรกจึงจะค่อยเรืองนานกว่าทุกครั้งเล็กน้อย

ฝูงสัตว์ในนรกนี้ร่างกายใหญ่โตมาก ความสูงถึง 6,000 วา เล็บตีนเล็บมือใหญ่และยาวสมตัวสัตว์นั้นใช้เล็บมือมันแหลมคมเกาะเกี่ยวติดอยู่กับกำแพงจักรวาลแล้วห้อยตัวอยู่เหมือนดังค้างคาวหลาย ๆ ตัว เมื่อใดรู้สึกหิวก็ปีนไปปีนมา ครั้นเอามือคลำไปถูกสัตว์นรกตัวอื่นก็นึกว่าเป็นอาหารจึง “ต่างคนต่างตะครุบกันกิน ก็รัดเอาด้วยกันทั้งสองมือ” ในที่สุดทั้งคู่ก็ตกลงไปในแม่น้ำซึ่งเย็นจัดมากเพราะตั้งแต่เริ่มตั้งแผ่นดินไม่เคยได้รับแสงแดดเลย ทำให้สัตว์นรกร่างกายเปื่อยแหลก “ดั่งก้อนอาจมซึ่งตกลงในน้ำนั้น ก็ตายบัดใจ”  หลังจากนั้นก็กลับเป็นตัวตนเดิมแล้วปีนกลับขึ้นไปเกาะกำแพงจักรวาลด้านนอกดังเก่า ทนทุกข์ทรมานอยู่เช่นนั้นนานชั่วพุทธันดรกัลป์หนึ่ง

คนผู้ใดทำบาป ทำร้ายพ่อแม่และสมณพราหมณาจารย์ผู้มีศีล ยุยงให้สงฆ์ผิดใจกัน เมื่อตายไปต้องไปเกิดในโลกันตนรก

วัลยา ช้างขวัญยืน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)