คาวีเป็นตัวละครในเรื่องเสือโคคำฉันท์ มีกำเนิดเดิมเป็นลูกโค ลูกโคมีใจเมตตาลูกเสือที่อดนมเพราะแม่ไปหาอาหารไกล จึงขอให้แม่ของตนยอมให้นมลูกเสือ ลูกเสือจึงขอร้องแม่ไม่ให้ทำร้ายแม่โค แต่แม่เสือเสียสัญญาลอบฆ่าแม่โคกิน ลูกโคกับลูกเสือช่วยกันฆ่าแม่เสือเสีย แล้วเดินทางไปด้วยกันจนพบฤๅษี ฤๅษีชุบสัตว์ทั้งสองให้เป็นคน ตั้งชื่อลูกเสือว่าพหลวิชัย*และตั้งชื่อลูกโคว่าคาวีแล้วมอบพระขรรค์ซึ่งถอดหัวใจของแต่ละคนใส่ไว้ให้

เมื่อคาวีและพหลวิชัยเดินทางไปถึงเมืองจันทรบูร*ของท้าวมคธ* ที่นอกเมืองมีสระน้ำที่รากษสสิงอยู่ ใครไปตักน้ำในสระก็จะถูกรากษสจับกิน คาวีไปตักน้ำพบรากษสจึงฆ่ารากษสตาย ท้าวมคธจะมอบธิดาชื่อสุรสุดา*ให้เป็นชายาของคาวี และจะแบ่งเมืองให้ครองกึ่งหนึ่ง แต่คาวีปฏิเสธ ขอให้มอบเมืองและนางสุรสุดาแก่พหลวิชัยผู้เป็นพี่ชาย แล้วคาวีก็ลาพหลวิชัยออกเดินทางต่อ

ก่อนจากทั้งสองได้แลกดอกบัวกันโดยอธิษฐานว่า ถ้าผู้ใดเป็นอันตรายก็ให้ดอกบัวของผู้นั้นเหี่ยวเฉา อีกคนหนึ่งจะได้ตามไปช่วยทัน คาวีเดินทางไปถึงเมืองรมยนคร*ซึ่งเป็นเมืองร้าง พบกลองใบหนึ่งแต่ตีไม่ดังจึงแหวะกลองออก พบนางจันทร*อยู่ในกลอง นางเล่าให้ฟังว่า มีนกอินทรีคู่หนึ่งมาจับผู้คนกินหมดเมือง พระบิดาได้ซ่อนนางไว้ในกลอง นางบอกคาวีว่าถ้าก่อไฟนกอินทรีก็จะมา คาวีจึงก่อไฟให้เกิดควันเพื่อเรียกนกอินทรีมาแล้วฆ่าเสีย ต่อมาคาวีก็อยู่ร่วมกับนางในเมืองรมยนคร

เมื่อถึงวันสงกรานต์คาวีและนางจันทรไปสรงน้ำ นางเก็บผมหอมของนางที่หลุดร่วงใส่ผอบลอยน้ำไป ท้าวยศภูมิ*ผู้ครองเมืองพัทธพิไสย*เก็บผอบผมหอมได้ก็หลงใหล จึงประกาศหาผู้ที่จะพานางผู้เป็นเจ้าของผมหอมมาถวายโดยจะให้รางวัลอย่างงาม นางเฒ่ามาลา*อาสาพานางมาถวาย เมื่อเดินทางไปพบนางจันทร นางเฒ่าเห็นคาวีเหน็บพระขรรค์แนบกายตลอดเวลาจึงออกอุบายให้นางจันทรหลอกถามคาวีจนรู้ว่าคาวีถอดหัวใจใส่พระขรรค์ไว้ นางเฒ่าเสนอให้ทำพิธีมูรธาสรงสนานซึ่งเป็นประเพณีที่ทำเมื่อชนะศึก คาวีปราบนกอินทรีสำเร็จจึงควรทำพิธีนี้ และหลอกให้คาวีลงสรงตามประเพณี แล้วขอรับพระขรรค์มาถือไว้ให้ คาวีหลงกลส่งพระขรรค์ให้ นางเฒ่านำไปเผาไฟ คาวีล้มลงสิ้นชีวิต นางจันทรเศร้าโศกเสียใจ นางเฒ่าจึงปลอบโยนแล้วพาลงเรือไปส่งท้าวยศภูมิ

เมื่อดอกบัวเสี่ยงทายของคาวีเหี่ยวเฉาลง พหลวิชัยรู้ว่าเกิดเหตุร้ายแก่คาวีจึงตามไปช่วย เทวดาย่นหนทางให้มาถึงรมยนครภายใน 7 วัน พหลวิชัยได้พบร่างคาวีนอนอยู่จึงไปหาพระขรรค์ พบอยู่ในกองฟอนจึงนำพระขรรค์ไปชำระล้าง คาวีก็ฟื้นขึ้นเล่าความเป็นมาให้ฟัง จากนั้นทั้งสองออกตามหานางจันทรจนถึงเมืองพัทธพิไสย แล้วปลอมเป็นพราหมณ์เข้าไปในเมือง ได้ข่าวเล่าลือว่านางจันทรถูกลักพาตัวมาอยู่เมืองนี้ แต่ท้าวยศภูมิไม่อาจแตะต้องตัวนางได้เพราะกายร้อน ท้าวยศภูมิปรารถนาจะชุบตัวเป็นหนุ่มเพราะหวังว่านางจะกลับใจมารัก ทั้งสองคิดอุบายให้พหลวิชัยปลอมเป็นดาบสอาสาทำพิธีชุบตัวให้ท้าวยศภูมิ โดยให้คาวีซ่อนตัวอยู่

เมื่อได้ทีพหลวิชัยก็ผลักท้าวยศภูมิตกลงไปในกองไฟ แล้วให้คาวีแสดงตนเป็นท้าวยศภูมิซึ่งชุบตัวสำเร็จแล้ว จากนั้นพหลวิชัยก็ลากลับเมือง คาวีและนางจันทรอยู่ร่วมกันและครองเมืองเป็นสุขสืบมา