TLD-003-4552

สุครีพ (ชื่อตัวละคร)

รามเกียรติ์, บทละคร 3  

สุครีพเป็นตัวละครในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นโอรสของพระอาทิตย์* กับนางกาลอัจนา* เป็นอนุชาของพาลี*

พระฤๅษีโคดม*มีธิดากับนางกาลอัจนาชื่อสวาหะ* ฝ่ายพระอินทร์*เห็นว่าควรแบ่งกำลังไปเป็นทหารช่วยพระนารายณ์*ที่จะอวตารไปปราบยักษ์ พระอินทร์เห็นนางกาลอัจนาอยู่ลำพังก็ลงมาหา นางกาลอัจนาตั้งครรภ์แล้วประสูติกุมาร ต่อมาพระอาทิตย์ก็ลงมาหานางกาลอัจนาเช่นกัน นางกาลอัจนาประสูติกุมารอีกคนหนึ่ง ฤๅษีโคดมคิดว่ากุมารทั้งสองเป็นลูก วันหนึ่งฤๅษีโคดมจะไปสรงน้ำจึงอุ้มโอรสพระอาทิตย์และให้โอรสพระอินทร์ขี่หลัง  ส่วนนางสวาหะนั้นฤๅษีโคดมจูงมือพาเดินไป  นางสวาหะตัดพ้อว่าพ่อรักลูกคนอื่นมากกว่าลูกตน พระฤๅษีจึงอธิษฐานว่าถ้าเป็นลูกของตนก็ให้ว่ายน้ำกลับมาได้ ถ้าไม่ใช่ก็ให้เป็นวานรเข้าป่าไปแล้วโยนลูกทั้งสามลงน้ำ นางสวาหะว่ายน้ำกลับมาได้คนเดียว ส่วนกุมารทั้งสองกลายเป็นวานรว่ายน้ำไปอีกฝั่งหนึ่ง พระอินทร์และพระอาทิตย์เห็นโอรสทนทุกขเวทนาจึงลงมาสร้างเมืองขีดขิน*ให้ครอง โอรสพระอินทร์ได้ชื่อว่ากากาศ*เป็นเจ้าเมืองขีดขิน โอรสพระอาทิตย์ได้ชื่อว่าสุครีพเป็นอุปราช

ครั้งที่รามสูร*รบกับพระอรชุน* พระอรชุนเสียทีถูกรามสูรฟาดกับเขาพระสุเมรุ*ทำให้เขาพระสุเมรุทรุด พระอิศวร*ให้พญากากาศและสุครีพรวมทั้งเทวดามาช่วยยกเขาพระสุเมรุให้ตั้งตรงดังเดิม สุครีพใช้อุบายเอานิ้วจี้สะดือพญานาค นาคตกใจก็สะดุ้งขดตัวทำให้เขาพระสุเมรุเคลื่อน พญากากาศก็เข้าผลักให้เขาตั้งตรงดังเดิม พระอิศวรประทานพรและเทพอาวุธให้พญากากาศแล้วเปลี่ยนชื่อให้เป็นพาลี และประทานนางดารา*ใส่ผอบแก้วฝากไปให้สุครีพ พระนารายณ์ทูลทัดทาน พาลีจึงสาบานว่าถ้าไม่มอบนางให้สุครีพก็ขอให้ตายด้วยศรพระนารายณ์ แต่พาลีผิดคำสาบานไม่มอบนางให้สุครีพ กลับนำนางไปเป็นชายา

เมื่อพาลีจะรบกับทรพี*ในถ้ำได้สั่งสุครีพว่าถ้าเลือดที่ไหลออกมาจากถ้ำเป็นเลือดข้นก็เป็นเลือดของทรพี แต่ถ้าเลือดเหลวใสเป็นเลือดของตนแสดงว่าตนสิ้นชีวิตให้ขนหินปิดปากถ้ำไว้ พาลีรบกับทรพีในถ้ำอยู่หลายวันจึงสามารถสังหารทรพีได้ เทวดาดีใจที่พาลีชนะจึงบันดาลให้ฝนตกลงมาทำให้เลือดที่ไหลออกมาจากถ้ำกลายเป็นเลือดใส สุครีพให้วานรขนหินปิดปากถ้ำไว้ พาลีออกจากถ้ำได้ก็คิดว่าสุครีพจะกบฏจึงขับสุครีพออกจากเมืองขีดขิน สุครีพหนีไปอยู่ที่เขาอมตัง*ได้พบหนุมาน*  หนุมานจึงชวนไปเฝ้าพระราม*ที่ป่ากัทลีวัน*

สุครีพขอให้พระรามสังหารพาลีโดยอ้างเรื่องพาลีผิดคำสัตย์ที่ให้ไว้กับพระอิศวรและพระนารายณ์ หลังจากพระรามสังหารพาลีแล้วได้ให้สุครีพครองเมืองขีดขิน และให้นางดาราเป็นมเหสีของสุครีพ

เมื่อพระรามจะยกทัพไปกรุงลงกา* สุครีพทูลพระรามว่าท้าวมหาชมพู*สหายของพาลีอาจยกทัพไปตีเมืองขีดขิน พระรามจึงให้สุครีพและหนุมานไปเชิญท้าวมหาชมพูมาเฝ้าเพื่อจะรวมไพร่พลของทั้ง 2 เมืองเข้าด้วยกัน  ท้าวมหาชมพูไม่ยอม หนุมานจึงสะกดให้หลับและนำท้าวมหาชมพูไปถวายทั้งแท่นบรรทม ครั้นรวมพลจากเมืองขีดขินและเมืองชมพูได้แล้ว พระรามให้สุครีพ หนุมานและองคต*ไปสืบข่าวนางสีดาที่กรุงลงกา เมื่อรู้ทางไปกรุงลงกาจากพญานกสัมพาที*แล้ว หนุมานให้สุครีพและองคตรออยู่ที่เขาเหมติรัน*

เมื่อพิเภก*มาสวามิภักดิ์พระราม สุครีพเห็นว่าพิเภกมีฐานะเสมอกับตนจึงสาบานเป็นมิตรกับพิเภก  ระหว่างที่พระรามทำสงครามกับกรุงลงกา สุครีพทำความชอบหลายครั้ง เช่น คุมวานรจองถนน หักฉัตรวิเศษและนำมงกุฎของทศกัณฐ์*ไปถวายพระราม ทำลายพิธีอุมงค์*ของทศกัณฐ์ และตัดกรของท้าวทัพนาสูร* เป็นต้น แต่พระรามก็กริ้วสุครีพหลายครั้ง เช่น เมื่อครั้งสอบสวนนางเบญกาย*และครั้งที่สุครีพเสียรู้ถูกกุมภกรรณ*หลอกให้ไปถอนต้นรังจนสิ้นกำลัง รบแพ้ถูกกุมภกรรณจับหนีบรักแร้ไปแต่หนุมานตามไปช่วยไว้ได้

ครั้นเสร็จศึกกรุงลงกาแล้ว พระรามประทานยศให้สุครีพเป็นพญาไวยวงศามหาสุรเดช* ครองเมืองขีดขิน

ต่อมาเกิดกบฏกรุงลงกา พระรามให้พระพรต*และพระสัตรุด*นำทัพไปปราบท้าวทศพิน*ที่กรุงลงกา และไปปราบท้าวจักรวรรดิ*ที่เมืองมลิวัน* พระรามให้สุครีพนำพลจากเมืองขีดขินและเมืองชมพูไปร่วมปราบกบฏ เมื่อจับท้าวทศพินได้แล้ว พระพรตให้สุครีพสอบสวนท้าวทศพินและวรณีสูร*พี่เลี้ยง  แล้วให้นำไปประหาร

เมื่อพระพรตยกทัพไปเมืองมลิวัน สุครีพและพญาวานรอื่น ๆ ออกรบกับสุริยาภพ* บรรลัยจักร* นนยุพักตร์*และท้าวจักรวรรดิ เมื่อพระสัตรุดถูกศรเหราพต*ของบรรลัยจักรมัดลอยไป สุครีพกับหนุมาน องคต และนิลพัท*ช่วยพระสัตรุดไว้ได้

ครั้นพระรามพระลักษณ์*ออกเดินป่าอีกครั้ง  นกอสูรวายุภักษ์*เห็นพระรามและพระลักษณ์ ก็โฉบทั้งสองไป  สุครีพ หนุมาน และสิบแปดมงกุฎ*ช่วยพระราม พระลักษณ์ไว้ได้ และร่วมกันสังหารวายุภักษ์ เมื่อเสร็จศึกกรุงลงกาและเมืองมลิวันแล้ว พระรามประทานเครื่องประดับเกียรติยศแก่สุครีพ

เมื่อท้าวคนธรรพ์*ไปตีเมืองไกยเกษ* ท้าวไกยเกษ*หนีไปอยู่กับฤๅษีโควินท์* พระรามให้พระพรต พระสัตรุดนำพลวานรจากเมืองขีดขินไปรบกับท้าวคนธรรพ์ หลังจากพระมงกุฎ*และพระลบ*สังหารท้าวคนธรรพ์แล้ว พระพรตให้สุครีพจัดทัพเพื่อไปเชิญท้าวไกยเกษกลับเมือง เมื่อเสร็จศึกแล้ว พระรามให้สุครีพกลับไปครองเมืองขีดขินตามเดิม

สยาม ภัทรานุประวัติ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)