TLD-003-4652

สุพรรณมัจฉา (ชื่อตัวละคร)

รามเกียรติ์, บทละคร 3  

สุพรรณมัจฉาเป็นตัวละครในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นธิดาของทศกัณฐ์*กับนางปลานางสุพรรณมัจฉามีหางเป็นปลา มีกายเป็นมนุษย์ที่งดงาม นางมีบุตรกับหนุมาน* คือมัจฉานุ*

เมื่อทศกัณฐ์รู้ว่าพระราม*จะจองถนนไปกรุงลงกา* ก็ให้นางสุพรรณมัจฉาไปเฝ้าแล้วบัญชาให้นางไปสั่งบริวารปลานำหินที่จองถนนไปทิ้งในทะเลวน ฝ่ายสุครีพ*เห็นหินที่จองถนนลดน้อยลงก็ให้หนุมานลงไปดู หนุมานเห็นฝูงปลาคาบหินไปทิ้งจึงไล่สังหารและได้พบนางสุพรรณมัจฉาก็ตามไปจับไว้ได้ นางสุพรรณมัจฉาสารภาพ หนุมานจึงให้นำหินมาไว้ดังเดิมและร่วมอภิรมย์กับนาง เมื่อเห็นว่าเหล่าปลาขนหินกลับมาครบแล้วก็ลานางสุพรรณมัจฉาขึ้นมาเฝ้าพระราม

ต่อมานางสุพรรณมัจฉาตั้งครรภ์เกรงว่าทศกัณฐ์จะลงโทษจึงไปสำรอกบุตรออกที่ริมฝั่งมหาสมุทร นางได้เชิญเทวดามาช่วยคุ้มครอง เทวดาก็ช่วยเพราะเห็นว่าลูกของนางจะได้เป็นทหารเอกของพระนารายณ์*อวตาร นางสำรอกบุตรเป็นวานรเหมือนหนุมานแต่มีหางเหมือนปลา เหล่าเทวดาให้นามบุตรนั้นว่ามัจฉานุ

นางสุพรรณมัจฉาบอกมัจฉานุว่าหนุมานเป็นพ่อ เป็นทหารของพระราม หากเห็นวานรใดมีเขี้ยวแก้ว กุณฑล ขนเพชร และหาวเป็นดาวเป็นเดือนได้ให้รู้ว่าเป็นบิดา เมื่อสั่งแล้วนางสุพรรณมัจฉาก็ว่ายน้ำกลับไปยังที่อยู่ของตน

สยาม ภัทรานุประวัติ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)