สุรเสนเป็นตัวละครในบทละครเรื่องรามเกียรติ์  เป็นเสนาวานรหนึ่งในสิบแปดมงกุฎ* ซึ่งเป็นกำลังสำคัญของทัพพระราม*ในการทำศึก (ในโครงภาพเรื่องรามเกียรติ์กล่าวว่าสุรเสนอยู่ในกลุ่มกบี่เตียวเพชร*)

เมื่อพระนารายณ์*จะอวตารไปเป็นพระรามเพื่อปราบเผ่าพงศ์ยักษ์  เหล่าเทวดาและเทพอสูรต่างอาสาพระอิศวร*จุติลงไปเกิดเป็นไพร่พลในกองทัพของพระราม  พระพุธ*เทวดานพเคราะห์อาสาไปเกิดเป็นสุรเสนวานรเมืองขีดขิน* พระอิศวรให้พรว่าแม้จะถูกยักษ์ฆ่าตาย เมื่อพระพาย*พัดมาต้องกายก็จะฟื้นคืนชีพ 

ครั้งที่กุมภกรรณ*เสียพิธีชุบหอกโมกขศักดิ์*ได้ออกรบกับพระลักษณ์*  ระหว่างการรบ  พลวานรโจมตีพลยักษ์จนแตกพ่ายไปได้  เสนายักษ์ 3 ตน คือ ตรีพลัม*  ฤทธิกาสูร* และพัทกาวี*เข้ารุกไล่พลวานรจนล่าถอยไป  สุรเสนเข้าต่อสู้กับตรีพลัมและสังหารตรีพลัมได้

หลังจากปลงศพอินทรชิต*แล้ว ทศกัณฐ์*และสิบรถ*โอรสทั้งสิบออกรบกับพระราม  ระหว่างการรบ สิบขุนยักษ์ทหารของสิบรถเห็นพลวานรไล่สังหารพลยักษ์ก็กวัดแกว่งอาวุธเข้ารุกไล่  พลวานรสู้ไม่ได้ก็แตกพ่ายไป  สุรเสนกับเสนาวานรอื่นๆ รวม 10 นายจึงรวมกำลังกันเข้าต่อสู้และสังหารสิบขุนยักษ์ได้

เมื่อสหัสเดชะ*เจ้าเมืองปางตาล*และมูลพลัม*อนุชาซึ่งเป็นสหายของทศกัณฐ์ออกรบกับพระราม  พลวานรเห็นสหัสเดชะต่างก็เกรงกลัวและวิ่งหนีเข้าป่าไป  มูลพลัมพาพลยักษ์ไปไล่ต้อนพลวานร แต่พลวานรสามารถแย่งชิงอาวุธและสังหารพลยักษ์ได้เป็นจำนวนมาก  เสนายักษ์ 4 ตน คือ ตรีพลัม*  อติกัม*  ไชยาสูร*  และกาลสูร* เห็นดังนั้นก็กวัดแกว่งอาวุธเข้ารุกไล่  พลวานรสู้ไม่ได้ก็ล่าถอยไป   สุรเสน  สุรกานต์*  นิลเอก*  และนิลขัน*เข้าช่วยและสังหารเสนายักษ์ทั้งสี่ได้  มูลพลัมเห็นเสนายักษ์สิ้นชีวิตก็โกรธ พุ่งหอกไปถูกพระลักษณ์สลบไป   สุรเสน  สุรกานต์  นิลราช* และนิลขันจึงกระโจนเข้าไปขวางหน้ารถของมูลพลัมไว้  ส่วนหนุมานร่ายเวททำให้หอกหลุด เมื่อพระลักษณ์ฟื้นขึ้นก็สังหารมูลพลัมได้

เมื่อท้าวสัทธาสูร*เจ้าเมืองอัสดงค์*สิ้นชีพ  วิรุญจำบัง*โอรสพญาทูษณ์*ซึ่งยกทัพมาสมทบกับทัพของท้าวสัทธาสูรสั่งให้กองทัพม้าไปสังหารทัพวานร สุรเสนเป็นผู้ตีพลม้า  นิลเอกจับม้าฟาด  นิลขันสังหารยักษ์  และปิงคลา*ใช้ตรีไล่แทงจนพลยักษ์แตกพ่ายไป

ครั้งที่ทศกัณฐ์กับทศคิรีวัน*และทศคิรีธร*โอรสออกรบกับพระราม  ระหว่างการรบ สุรเสนสามารถสังหารแม่ทัพยักษ์ได้

หลังจากนางมณโฑ*เสียพิธีสัญชีพ* ทศกัณฐ์ออกรบอีกครั้ง เสนายักษ์ 4 ตน คือ เพชรราวุธ*  เพชรราวี*  รณศักดิ์*  และรณสิทธิ์* กวัดแกว่งกระบองบุกเข้ารุกไล่พลวานร  สุรเสนเข้าต่อสู้และสังหารเพชรราวุธได้

ครั้นเสร็จศึกกรุงลงกา*  พระรามให้ปรึกษาความชอบเหล่าทหาร สุรเสนไปครองเมืองอัสดงค์ของท้าวสัทธาสูร และให้นิลราชเป็นอุปราช

ครั้งที่ท้าวคนธรรพ์*ยักษ์เจ้าเมืองดิศศรีสิน*ออกรบกับพระมงกุฎ*โอรสของพระราม  ท้าวคนธรรพ์สั่งให้นายทหารยักษ์นำพลยักษ์เข้าโจมตีทัพของพระมงกุฎ  แต่พลวานรสามารถตีทัพหน้าของท้าวคนธรรพ์แตกพ่ายไปได้  นายทหารยักษ์กองหนุน  กองขันธ์  และกองเกียกกายซ้ายขวารวม 4 ตนกวัดแกว่งคทาออกประจัญหน้า  สุรเสนและสุรกานต์เห็นดังนั้นก็เข้าต่อสู้และสังหารนายทหารยักษ์ทั้งสี่ได้