พญาอนันตนาคราช หรือบัลลังก์นาค*ในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นที่บรรทมของพระนารายณ์*ขณะประทับอยู่ในเกษียรสมุทร*
ครั้งหนึ่งเหล่าฤๅษีมาทูลว่าอสูรเบียดเบียนโลก พระอิศวร*จึงมีเทวโองการให้พระอินทร์*เชิญพระนารายณ์ไปเฝ้า ขณะนั้นพระนารายณ์บรรทมหลับเหนือพญาอนันตนาคราช เมื่อตื่นบรรทมแล้ว พระอินทร์ทูลว่าพระอิศวรโปรดให้พระนารายณ์ไปเฝ้า พระนารายณ์ให้พระลักษมี*และอนันตนาคราชเทวบุตร ไปเฝ้าพระอิศวรด้วย
เมื่อพระนารายณ์ทรงทราบว่าพระอิศวรจะให้อวตารไปปราบยุคเข็ญ ก็ทูลขอพระอิศวรให้อนันตนาคราชไปเกิดร่วมวงศ์ด้วย อนันตนาคราชและสังข์มาเกิดเป็นพระลักษณ์*อนุชาของพระราม
นามานุกรม