ท้าวอาทิตยวงษ์เป็นตัวละครในเรื่องพระสุธนคำฉันท์ เป็นกษัตริย์ครองเมืองอุดรปัญจา* มเหสีชื่อจันทรเทวี* โอรสชื่อสุธน*

เมื่อท้าวอาทิตยวงษ์รู้ว่าพระสุธนได้นางมโนห์รา*เป็นชายาก็ทรงยินดี ให้รับตัวนางเข้ามาแล้วจัดอภิเษกพระสุธนกับนางมโนห์รา แล้วมอบราชสมบัติให้

เมื่อท้าวจันทรภาณุ*เจ้าเมืองบูรพา*ยกทัพมาตีเมืองอุดรปัญจา ท้าวอาทิตยวงษ์รับสั่งให้พระสุธนนำทัพออกไปต่อสู้ตามคำแนะนำของปุโรหิตเฒ่า*ผู้ซึ่งผูกใจเจ็บพระสุธน หมายจะให้พระสุธนสิ้นพระชนม์ในสนามรบ แต่พระสุธนรบชนะ ระหว่างที่พระสุธนอยู่ในสนามรบพระนางจันทรเทวีทรงพระสุบินว่าพระสุธนสิ้นพระชนม์ ปุโรหิตเฒ่าจึงทูลท้าวอาทิตยวงษ์ว่าดวงเมืองและดวงของพระองค์ร้ายนัก ต้องทำบัตรพลีและพิธีบูชายัญสัตว์ทุกชนิดรวมทั้งนางมโนห์รา ท้าวอาทิตยวงษ์ทรงหลงเชื่อคำยุยง เมื่อถึงวันทำพิธีบูชายัญ นางมโนห์ราออกอุบายทูลขอปีกหางแล้วเหาะกลับไปเขาไกรลาส ในที่สุดเมื่อพระสุธนรับนางมโนห์รากลับมา ท้าวอาทิตยวงษ์จึงให้พระสุธนครองเมืองดังเดิม

ในสมัยพุทธกาลท้าวอาทิตยวงษ์มาเกิดเป็นพระเจ้าสุทโธทนะพุทธบิดา