จักรวาลเป็นภูเขาในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นภูเขาใหญ่อยู่ที่ขอบจักรวาล เชิงเขามีหาดทรายและมหาสมุทร รวมทั้งเกษียรสมุทร*ด้วย

ภูเขาจักรวาลเป็นชัยภูมิสำคัญซึ่งเป็นที่ตั้งเมืองของยักษ์หลายตน เช่น หิรันตยักษ์* อสุรพรหม*หรืออสุรพักตร์* และวายุภักษ์* เขาจักรวาลนี้เป็นสถานที่ที่เกิดเหตุการณ์สำคัญในเรื่องรามเกียรติ์หลายตอนดังนี้ หิรันตยักษ์เป็นอสูรมีฤทธิ์ มีทิพยวิมานอยู่ที่ยอดเขาจักรวาล ต่อมาเกิด “อหังการ์อิ่มเอิบกำเริบใจ จะผลาญให้บรรลัยทั้งไตรจักร” จึงม้วนเอาแผ่นดินทั้งหมดหนีบใส่รักแร้ไปบาดาล พระนารายณ์*อวตารเป็นพระวราหะ (หมู) ไปสังหารและนำแผ่นดินกลับคืนมา

อสุรพรหมหรืออสุรพักตร์ซึ่งอยู่ในปราสาทเนินเขาจักรวาลปรารถนาจะเป็นใหญ่ ได้ขอคทาและพรจากพระอิศวร*ให้เป็นใหญ่ทั้ง 3 โลก อย่าได้แพ้ฤทธิ์ผู้ใด มาลีวัคคพรหม*เห็นพระอิศวรประทานอาวุธและพรให้อสูร เกรงว่าอสูรจะกำเริบจึงทูลขอให้พระอิศวรประทานพรให้ท้าวอัชบาล*จนสามารถปราบอสุรพักตร์ได้

เมื่อนางกาลอัจนา*สาปธิดาคือนางสวาหะ*ให้ไป “ยืนตีนเดียวเหนี่ยวกินลม” นางสวาหะยืนที่เชิงขอบเขาจักรวาล พระอิศวรให้พระพาย*นำเทพอาวุธและกำลังของพระองค์ไปซัดเข้าปากนางสวาหะให้เกิดเป็นหนุมาน*เพื่อเป็นทหารให้พระราม*

เมื่ออินทรชิต*ลวงพระลักษณ์*ว่าจะไปตีกรุงอยุธยา*แต่ลอบไปทำพิธีกุมภนิยา*ที่เนินเขาจักรวาล พระรามให้พระลักษณ์นำพลวานรไปทำลายพิธีกุมภนิยาและสังหารอินทรชิตได้

ครั้งที่ตรีเมฆ*หนีพระรามไปเมืองบาดาล ได้ไปขอที่ซ่อนกับพญากาลนาค* พญากาลนาคเกรงว่าจะเดือดร้อนจึงไม่ให้อาศัยในเมืองบาดาล แต่แนะให้ไปซ่อนในเม็ดทรายที่ท้องสมุทรเนินเขาจักรวาล ตรีเมฆหนีไปซ่อนตามคำแนะนำ หนุมานตามไปสังหารได้

ครั้งที่บรรลัยจักร*ทำสงครามกับพระพรต*และพระสัตรุด* บรรลัยจักรทูลลาท้าวจักรวรรดิ*พระบิดาไปทำพิธีชุบศรเหราพต*ที่เนินเขาจักรวาล พระพรตให้องคต*และอสุรผัด*ตามไปทำลายพิธี เมื่อเสร็จศึกกรุงลงกา* พระรามพระลักษณ์ออกเดินดงครั้งที่ 2 เพื่อสะเดาะเคราะห์

วายุภักษ์*อสูรครึ่งนกเจ้าเมืองวิเชียร*ซึ่งอยู่เนินเขาจักรวาลบินผ่านมาพร้อมบริวาร เห็นพระรามพระลักษณ์ก็โฉบติดกรงเล็บเพื่อนำไปเป็นอาหาร เหล่าทหารวานรเหาะตามไปชิงทั้งสององค์กลับมาได้ และสังหารวายุภักษ์กับบริวารทั้งหมด