จิวยี่เป็นตัวละครในเรื่องสามก๊ก (จีนกลางเรียกว่าโจวอี๋ว์) เป็นชาวเมืองชีสอง* คบหาชอบพอกับซุนเซ็ก*มาแต่เยาว์วัย ต่อมาเป็นคู่เขยกัน ซุนเซ็กได้นางไต้เกี้ยว*ผู้พี่ จิวยี่ได้นางเสียวเกี้ยว*ผู้น้อง นางทั้งสองเป็นยอดหญิงงามในยุคนั้น จิวยี่กับซุนเซ็กแยกกันไประยะหนึ่ง

หลังซุนเกี๋ยน*บิดาซุนเซ็กตายแล้วจึงได้พบกันอีก จิวยี่อยู่ช่วยซุนเซ็กและแนะนำให้เชิญเตียวเจียว 3*กับเตียวเหียน*มาร่วมงานด้วย หลังจากซุนเซ็กตายซุนกวน*น้องชายปกครองกังตั๋ง*ต่อมา จิวยี่ชวนโลซก*มาทำราชการกับซุนกวนแล้วช่วยซุนกวนปราบหองจอ*แก้แค้นแทนบิดาและชิงเมืองกังแฮ*ได้ เมื่อโจโฉยกทัพมาตีกังตั๋ง คนของซุนกวนมีความเห็นต่างกัน ฝ่ายทหารให้สู้ ฝ่ายพลเรือนให้สวามิภักดิ์ เล่าปี่*ให้ขงเบ้ง*มาเป็นทูตชวนซุนกวนสู้โจโฉ ซุนกวนเชิญจิวยี่มาปรึกษา ก่อนพบซุนกวนฝ่ายทหารและฝ่ายพลเรือนต่างไปพูดชวนจิวยี่ให้สนับสนุนฝ่ายตน จิวยี่พูดเออออคล้อยตามกับทั้งสองฝ่าย เมื่อโลซกเข้ามาถามความเห็น จิวยี่พูดเป็นทีว่าควรสวามิภักดิ์เพื่อไม่ให้ราษฎรเดือดร้อน โลซกโต้แย้ง ขงเบ้งจึงยกเรื่องโจโฉแสดงความปรารถนาจะได้นางไต้เกี้ยวและนางเสียวเกี้ยวไปบำเรอตนหลังจากได้กังตั๋งแล้ว จิวยี่โกรธมากสาบานจะไม่อยู่ร่วมฟ้ากับโจโฉ ถึงช่วงประชุมเพื่อตัดสินใจจิวยี่วิเคราะห์จุดอ่อนของโจโฉให้ซุนกวนฟัง ซุนกวนประกาศเป็นคำขาดว่าจะสู้โจโฉ ขงเบ้งวิเคราะห์กำลังพลโจโฉให้จิวยี่ฟังทำให้จิวยี่ตระหนักว่าขงเบ้งมีปัญญาเหนือตน นานไปจะเป็นภัยต่อกังตั๋งจึงคิดกำจัดขงเบ้งถึง 3 ครั้งแต่ไม่สำเร็จ

ซุนกวนตั้งจิวยี่เป็นแม่ทัพใหญ่ เทียเภา*เป็นปลัดทัพ โจโฉให้เจียวก้าน*เพื่อนเก่ามาเกลี้ยกล่อมจิวยี่ ให้ชัวมอ*และเตียวอุ๋น*ฝึกทัพเรือได้ผลดีมาก จิวยี่ปลอมจดหมายชัวมอ เตียวอุ๋น ขอเข้าสวามิภักดิ์แล้วใช้กลลวงทำให้เจียวก้านลักจดหมายนั้นหนีกลับไปรายงานโจโฉ โจโฉประหารชัวมอเตียวอุ๋นแล้วใช้ชัวต๋ง*กับชัวโฮ*ทำกลเข้าสวามิภักดิ์สอดแนมอยู่ในทัพจิวยี่ จิวยี่ซ้อนกลทำให้ชัวต๋งชัวโฮรายงานข้อมูลผิดกลับไปว่าอุยกาย*และงำเต๊ก*จะเข้าสวามิภักดิ์ต่อโจโฉด้วยจริงใจ เมื่อเจียวก้านเข้ามาหวังสืบความจริง จิวยี่จับกักบริเวณแต่ทำให้มีช่องทางหนีไปพบบังทอง*แล้วพาไปหาโจโฉ ลวงให้โจโฉใช้โซ่ล่ามและตรึงตะปูให้เรือติดกัน อุยกายทำทีเข้าสวามิภักดิ์ตามนัดหมายแต่ใช้เรือใส่ฟางราดน้ำมันพุ่งเข้าเผาทัพเรือโจโฉจนวอดวายแตกพ่ายยับเยิน เสร็จศึกโจโฉแล้วจิวยี่ตีเมืองลำกุ๋น*และวางแผนยึดเมืองซงหยง 1*และตัวเมืองเกงจิ๋ว*ต่อไป จิวยี่ตีทัพโจหยิน*ซึ่งรักษาเมืองลำกุ๋นแตกพ่าย ตัวเองถูกเกาทัณฑ์บาดเจ็บแต่กลับถูกขงเบ้งใช้อุบายเข้าเมืองลำกุ๋นได้ก่อนแล้วได้เมืองซงหยงและเกงจิ๋วอย่างง่ายดาย ทำให้จิวยี่แค้นมาก ซุนกวนเห็นว่าฝ่ายเล่าปี่ชุบมือเปิบจึงให้โลซกมาทวงเมืองทั้งสามจากเล่าปี่ เล่าปี่อ้างสิทธิ์ช่วยเล่ากี๋*บุตรเล่าเปียว*ข้าหลวงมณฑลเกงจิ๋วคนเก่าปกครองเมืองเหล่านี้โดยบอกว่าหากสิ้นเล่ากี๋แล้วจะคืนให้

หลังจากเล่ากี๋ตายซุนกวนให้โลซกไปทวงเมืองอีก ขงเบ้งเจรจาทำหนังสือสัญญาให้เล่าปี่ขอยืมเมืองไว้ก่อน หากตีเมืองเสฉวน*ได้จึงจะคืนให้ พอดีกำฮูหยิน*ภรรยาเล่าปี่ตาย จิวยี่ให้ซุนกวนลวงเล่าปี่ไปกังตั๋งแต่งงานกับน้องสาวแล้วจะจับเล่าปี่บังคับให้คืนเมือง ขงเบ้งใช้กลอุบายทำให้นางงอก๊กไถ้*ซึ่งเป็นแม่น้าของซุนกวนพอใจเล่าปี่จึงแต่งลูกสาวให้

ต่อมาเล่าปี่พาซุนฮูหยิน*หนีกลับเกงจิ๋ว ซุนกวนจำใจประนีประนอมกับเล่าปี่ ส่วนโจโฉใช้อุบายตั้งจิวยี่เป็นเจ้าเมืองลำกุ๋น จิวยี่ยังแค้นไม่หายจึงออกอุบายว่าจะไปช่วยตีแคว้นเสฉวน (เอ๊กจิ๋ว*) ให้เล่าปี่ ขอให้เล่าปี่จัดทหารมาสมทบที่หน้าเมืองเกงจิ๋วด้วยหวังจะจับเล่าปี่ทวงเมืองคืนอีกแต่กลับเสียรู้ขงเบ้งถูกทหารเอกของเล่าปี่ มีกวนอู*เป็นต้นล้อมไว้ เกือบถูกจับตัวได้ จิวยี่แค้นจนตกม้าพิษแผลที่ถูกเกาทัณฑ์โจหยินกำเริบ จากนั้นแข็งใจนำทัพมุ่งหน้าไปตีเสฉวนแก้หน้าถึงตำบลปาขิว*ได้ข่าวว่ามีทัพเล่าฮอง*และกวนเป๋ง*สกัดทางน้ำข้างหน้าไว้

ขงเบ้งส่งจดหมายมายั่วเย้ย วิเคราะห์ให้เห็นว่าการเข้าตีเสฉวนยากลำบากอย่างไรทั้งเปิดช่องโหว่ให้โจโฉตีตลบด้านหลังแก้แค้นคราวแตกทัพเรือ จิวยี่แค้นใจจนสลบ พอฟื้นขึ้นมาเขียนจดหมายลาซุนกวนแล้วก็สลบลงอีก ทหารแก้ฟื้นขึ้นมา จิวยี่แค้นใจมากแหงนหน้ามองดูฟ้าแล้วร้องว่า “เทพดาองค์ไหนหนอซึ่งให้เราเกิดมาแล้ว เหตุใดจึงให้ขงเบ้งเกิดมาด้วยเล่า” ร้องอยู่เช่นนั้นหลายครั้งพิษแผลเกาทัณฑ์กำเริบขึ้นจนขาดใจตาย ขณะอายุได้ 36 ปี เมื่อจิวยี่รากเลือดตายซุนกวนตั้งศพไว้ที่เมืองฉสองกุ๋น* (บางแห่งเรียกว่าชีสอง) ขงเบ้งมาคารวะศพจิวยี่ที่นี่