เนื้อหากล่าวถึงความโศกเศร้าเมื่อสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาทสวรรคต แล้วจึงดำเนินเรื่องว่า สมเด็จพระบวรราชเจ้าฯ ทรงพระประชวรมาตั้งแต่เดือนสาม วันหนึ่งทรงปิดทองพระปฏิมา พระฉวีเศร้าหมองมาก มีพระดำรัสให้นำพระสุธารสมาถวาย เพื่อทรงเสี่ยงทายว่าจะทรงหายประชวรหรือไม่ ทรงอธิษฐานว่า ถ้าจะหายประชวรให้เสวยพระสุธารสได้ ครั้นเสวยพระสุธารสก็ทรงพระอาเจียน จึงตรัสเรียกพระธิดามาสั่งเสีย และรับสั่งว่าจะไม่เสวยพระโอสถอีก เมื่อสมเด็จพระบวรราชเจ้าฯ สวรรคต พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกทรงพระกันแสงโศกเศร้าเป็นอันมาก โปรดเกล้าฯ ให้เชิญพระศพออกตั้ง และให้หมายบอกโกนศีรษะทั่วทั้งพระราชอาณาเขต
เนื้อความตอนต่อมาพรรณนาความสรรเสริญพระเกียรติยศ พระเดชานุภาพ และพระปรีชากล้าหาญของสมเด็จพระบวรราชเจ้าฯ และจบเรื่องด้วยการยอพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก
กัมพุชฉัตร, พระเจ้าราชวงศ์เธอ พระองค์เจ้า. นิพานวังน่า. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : มติชน, 2543.
ทิพากรวรวงศ์ (ขำ บุนนาค), เจ้าพระยา. พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2531.
นรินทรเทวี, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวง. จดหมายเหตุความทรงจำ ของ กรมหลวงนรินทรเทวี พิมพ์พร้อมกับฉบับเพิ่มเติม (พ.ศ.2310 – 2381) และ พระราชวิจารณ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (เฉพาะตอน พ.ศ. 2310 – 2363). กรุงเทพฯ : องค์การค้าของคุรุสภา, 2516.
นามานุกรม
