สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ  กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงเล่าว่าได้ต้นฉบับมาเล่มเดียว  ขึ้นต้นจากพระลอฟังคนขับซอยอโฉมเพื่อนแพง  ไปจนกระทั่งพระลอสั่งเมือง  แต่มีผู้เล่าว่าพระนิพนธ์นั้นที่จริงมีสองเล่ม  เดินความไปจนจบที่เชิญพระศพพระลอมายังที่สระบุรี แต่เท่าที่ค้นหาไม่พบฉบับดังกล่าว  จึงจัดพิมพ์เท่าที่หาได้ไว้ก่อน  และได้นำบทละครของเจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ (ม.ร.ว.หลาน  กุญชร) มาเติมต่อตอนท้าย  เดินความต่อจากพระลอลานางลักษณาวดียกทัพออกจากเมือง  ถึงตอนพระลอเข้าสวนเพื่อนแพง ส่วนที่น่าสนใจ คือบทพรรณนาอาการประชวรของพระลอและวิธีรักษา ซึ่งรวบเข้ามาเป็นครั้งเดียวก่อนจะมีศึกผีและสลาเหิน  มีการสันนิษฐานอาการอย่างหมอโบราณแผนไทย  ออกชื่อโรคไว้หลายชนิด  เช่น  สันนิบาต อัมพฤกษ์  ไข้เส้น  รำเพรำพัด  และวิธีรักษา  อธิบายตั้งแต่ขั้นตอนการรับหมอเข้ามาในเขตพระราชฐานชั้นในทีเดียว  ส่วนพระลอแม้ในครั้งนี้จะมีบทน้อย  แต่หลังเสวยสลาเหินก็มีอาการคลั่งหนักถึงแก่ลุกขึ้นไล่ตีสาวสรรกำนัลในตามแบบของกษัตริย์ในละครนอกที่ชาวบ้านชอบดูนั้นเอง  นับว่าบุคลิกของตัวละครแปรไปจากลิลิตต้นฉบับมากและข้อหาที่พระลอยกขึ้นกล่าวว่านางในนั้น  แม้จะเป็นข้อหาตามแบบก็น่าสนใจไม่น้อย  เพราะอาจแยกได้เป็นสองฝ่าย  หนึ่งคืออัครมเหสีต้องข้อหาขี้หึง  ส่วนนางเล็ก ๆ ถูกดุด่าว่าเล่นหมากขุมแปดเก้า  เล่นไพ่และเล่นเพื่อนเป็นอาทิ  แสดงว่าพฤติกรรมทำนองนั้นของสตรีในพระราชวังน่าจะมีอยู่จริงในสมัยที่ทรงนิพนธ์

สุมาลี วีระวงศ์ 

ชุมนุมเรื่องพระลอ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2547.

พระลอ , เพื่อน , แพง , นางรื่น , นางโรย , เมืองแมนสรวง , เจ้าย่า , ปู่เจ้า , นางบุญเหลือ , ท้าวพิชัยพิษณุกร , นางดาราวดี , ท้าวพิมพิสาคร , นางลักษณาวดี , เมืองสรอง , นายแก้ว , นายขวัญ , ขุนด่าน , นายศรีเกศ , พราหมณ์