บทละครรามเกียรติ์สมัยอยุธยาเป็นบทละครที่มีเนื้อเรื่องต่างจากบทละครรามเกียรติ์รัชกาลที่ 1 และสำนวนต่างจากบทละครรามเกียรติ์พระเจ้ากรุงธนบุรี เนื้อเรื่องตั้งแต่พระรามได้เมืองขีดขิน สุครีพจึงให้องคตไปตามหนุมานมาเฝ้า หนุมานขอให้พระรามแก้คำสาปของพระอุมา จากนั้นสุครีพ หนุมานและองคตถือราชสาส์นของพระรามเดินทางไปเมืองชมพู พญาชมพูเจ้าเมืองไม่ยอมสวามิภักดิ์  หนุมานจึงลอบอุ้มมาในเวลากลางคืน ระหว่างทางพบอสูรฤทธิกัน  หนุมานสังหารอสูรฤทธิกันและบริวารจนหมดแล้วนำพญาชมพูมาเฝ้าพระราม เมื่อพญาชมพูรู้ว่าพระรามคือพระนารายณ์ก็ยอมสวามิภักดิ์และสั่งให้นิลนนท์ซึ่งเป็นโอรสประชุมทัพเมืองชมพูมาสมทบกับทัพเมืองขีดขิน ทัพพระรามมาหยุดพลที่เขาคันธมาทน์ พระรามให้หนุมาน ชมพูพานและองคตคุมพลเพื่อนำผ้าสไบกับพระธำมรงค์ไปถวายนางสีดาที่เมืองลงกา ระหว่างทางองคตสังหารอสูรที่อยู่ในสระน้ำและทัพวานรช่วยแก้คำสาปของพระอาทิตย์ให้แก่นกสัมพาที นกสัมพาทีนำหนุมานไปเมืองลงกา เมื่อลงจากหลังนกสัมพาทีหนุมานเหาะเกินเมืองลงกาไปถึงเมืองที่นางบุษมาลีซึ่งถูกสาปเฝ้าอยู่ หนุมานได้นางบุษมาลี  หลังจากส่งนางกลับสวรรค์ก็เดินทางต่อมาพบพระนารทฤาษี หนุมานลองฤทธิ์พระฤาษีจนถูกพระฤาษีสั่งสอน  หนุมานลาพระฤาษีเข้าเมืองลงกา ระหว่างทางได้สังหารเสื้อเมืองของเมืองลงกา หลังจากตามหานางสีดาในปราสาททุกหลังแต่ไม่พบก็เข้าไปในอุทยานได้พบนางสีดากำลังผูกศอที่ต้นไม้ หนุมานช่วยไว้ทันและนำนางกลับมา เมื่อนางรู้สึกตัวก็ให้หนุมานนำนางกลับไปอุทยานดังเดิม  หลังจากถวายพระธำมรงค์กับสไบและกราบทูลความที่พระรามสั่งมาแล้ว หนุมานก็ทำลายสวนและสังหารพลยักษ์และวางอุบายเผาเมืองลงกา แล้วจึงกลับมาเฝ้าพระราม พระรามให้องคตเป็นทูตไปแจ้งให้ทศกัณฐ์มอบนางสีดาคืน ทศกัณฐ์ไม่ยอม 

แสดงละคร 

สยาม ภัทรานุประวัติ 

บทละครเรื่องรามเกียรติ์สมัยกรุงศรีอยุธยา. กรุงเทพฯ : ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร, 2541.

รามเกียรติ์ , พระราม , พระลักษณ์ , นางสีดา , พระชนก , สุครีพ , องคต , ท้าวชมพู , เมืองลงกา , เมืองชมพู , นางสีดาผูกคอ , นางสีดาผูกคอตาย