TLD-001-282
นิราสหลวงพระบาง
พ.ศ.2428
นิราศ
โคลงสี่สุภาพ , กลอนแปดสุภาพ
นิราศหลวงพระบางเริ่มต้นด้วยการอธิบายการจัดทัพซึ่งประกอบด้วยผู้มีหน้าที่ต่างๆ แล้วกราบถวายบังคมลาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จากนั้นจึงออกเดินทางโดยทางเรือไปตามแม่น้ำเจ้าพระยา ถึงเมืองน่านแล้วเปลี่ยนเป็นเดินทัพทางบกโดยกระบวนช้าง สุดพรมแดนเมืองน่านแล้วเข้าเขตล้านช้าง ผ่านเมืองต่างๆ ในล้านช้าง เช่นชัยบุรี ถึงท่าเลื่อนแบ่งกำลังส่วนหนึ่งไปทางเรือ จนถึงเมืองหลวงพระบาง ที่เมืองหลวงพระบาง จมื่นไวยวรนาถแม่ทัพสอบสวนเรื่องราวข่าวทัพฮ่อได้ความว่ามีพวกฮ่อเข้ามาตั้งค่ายอยู่ในแดนหัวพันห้าทั้งหก ซึ่งอยู่ห่างจากหลวงพระบางมาก แม่ทัพจึงวางแผนการรบโดยยกไพร่พลไปตั้งอยู่ที่เมืองซ่อน กองทัพได้ยกออกจากเมืองหลวงพระบางต่อไปยังเมืองซ่อนทางบก เมื่อกองทัพถึงเมืองซ่อนก็ตั้งค่ายเตรียมรบฮ่อ โดยแบ่งกำลังไปฮ่อตามแหล่งที่ฮ่อตั้งค่ายอยู่ สามารถรบไล่ฮ่อกระจัดกระจายไปหลายทาง เมื่อเสร็จราชการปราบฮ่อ จึงยกทัพกลับจากเมืองซ่อนมาที่เมืองแถง เพื่อเดินทางกลับกรุงเทพฯ โดยพาพวกฮ่อที่เข้ามาสวามิภักดิ์กลับมาด้วย ระหว่างทางกองทัพได้สารตราแจ้งเหตุการณ์สำคัญในพระนครคือการทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เฉลิมพระนามาภิไธยสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช (เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ) สยามมกุฎราชกุมาร
นิราศหลวงพระบางและรายงานปราบเงี้ยว. พระนคร : โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, 2469. (พิมพ์ในงานฉลองอายุ จอมพลเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี ครบ 75 ปี ณ วันที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2469)
บรรยายการเดินทาง , บรรยายสภาพแวดล้อม , สงคราม , การสู้รบ , หลวงพระบาง , ฮ่อ
Copyright © 2015 ฐานข้อมูลนามานุกรมวรรณคดีไทย : Thai Literature Directory