TLD-001-298
อิศรญาณภาษิต
เพลงยาวเจ้าอิศรญาณ
เพลงยาว
กลอนเพลงยาว
อิศรญาณภาษิต เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “เพลงยาวเจ้าอิศรญาณ” เป็นวรรณคดีคำสอน พระนิพนธ์ของหม่อมเจ้าอิศรญาณพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงมหิศวรินทรามเรศ พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว หม่อมเจ้าอิศรญาณทรงนิพนธ์ขึ้นในขณะผนวชอยู่วัดบวรนิเวศ มีพระนามฉายาว่า “อิสสรญาโณ” มีเรื่องเล่าต่อ ๆ กันมาว่าครั้งหนึ่งทรงทำเรื่องที่ขัดพระราชหฤทัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทำให้ทรงกริ้วถึงกับตรัสประภาษว่าบ้า และดูเหมือนว่ามีผู้แสดงท่าทีเห็นชอบตามพระราชดำรัสนี้ด้วย ทำให้หม่อมเจ้าอิศรญาณทรงนิพนธ์เพลงยาวนี้ขึ้น ลีลาการประพันธ์แต่งด้วยกลอนเพลงยาว สำนวนโวหารคมคายเปรียบเทียบความจริงในชีวิตมนุษย์แง่มุมต่าง ๆ เป็นสุภาษิตสอนใจที่ทรงคุณค่า ทั้งสะท้อนชีวิตและความคิดเห็นเชิงวิจารณ์ที่ลึกซึ้งเฉียบคมอย่างยิ่งของผู้ทรงนิพนธ์ด้วย
ศิลปากร, กรม. สุภาษิตพระร่วงและสุภาษิตอิศรญาณ. กรุงเทพฯ : ไทยร่มเกล้า, 2529.
Copyright © 2015 ฐานข้อมูลนามานุกรมวรรณคดีไทย : Thai Literature Directory
นามานุกรม
