พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงแปลมาจากตำราภาษาอังกฤษและฝรั่งเศสบ้าง และทรงรวบรวมมาจากคำกราบบังคมทูลของบุคคลที่ทรงรู้จักบ้าง ไม่ปรากฏหลักฐานว่าทรงพระราชนิพนธ์เมื่อใด
ตำราทำกับข้าวฝรั่งแบ่งอาหารเป็น 14 หมวด ได้แก่
1. ซุป เช่น ซุปถั่ว ซุปเห็ด ซุปผักกับครีม
2. เนื้อวัว เช่น บิฟสะเต๊ก สมองวัวทอด หางวัวทอด
3. แกะ กระต่าย เช่น ขาแกะทอด ขาแกะต้มเฉยๆ กระต่ายเบลเยี่ยมย่าง
4. หมูต่างๆ หมูแฮม เช่น หมูย่าง หมูปิ้งกับถั่ว หมูแฮมต้มด้วยไซเดอร์
5. เรื่องไก่ เช่น ไก่งวงใส่ไส้ ขนมเบื้องไก่ ลูกไก่เล็กๆ ทอด
6. เรื่องเป็ดและนก เช่น กล้ามเนื้อลูกเป็ด รมเป็ดกับเตอร์นิบ (turnip) นกเควนย่าง (quail)
7. กุ้งต่างๆ เช่น กุ้งฝอยต้มครีมบรอยน์ลอบสะเตอร์ (broiled lobster) พริกไส้กุ้งฝอย
8. ปลา ปู หอย เช่น ปลาขาวปิ้ง ปูกระดองอ่อนทอด หอยนางรมยัดไส้
9. แมกโรนี สลัด เช่น แมกโรนีย่างอิตาเลียน สลัดเนื้อเย็นกับมัน สลัดผักกาด
10. เห็ด มัน และถั่ว เช่น เห็ดมัชรูมทอดกับซอสมะเขือเทศ ขนมมันอย่างเยอรมัน ถั่วกลัก (ถั่วกระป๋อง)
11. ไข่ เนย เช่น ไข่ยัดไส้ ไข่เจียวหอยนางรม ฟอนดูปาเมซันชิส
12. แซลวิช เช่น แซลวิชไก่สับ แซลวิชปลาซาดิน แซลวิชอาลาวิกตอเรีย ในหมวดนี้มีคำแนะนำเรื่อง “จะทำแซลวิชให้ดีนั้นอย่างไร” และ “เครื่องสำหรับจะทำแซลวิชที่อร่อย”
13. ซอสต่างๆ เช่น ซอสมะนาว ซอสเห็ด ซอสน้ำองุ่น
14. ขนมต่างๆ เช่น ปุดดิงมะพร้าว เลดีเคก มาคารูน
จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ, ผู้แปล. ตำราทำกับข้าวฝรั่ง. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิง, 2545.
นามานุกรม
