กล่าวถึงลักษณะหรืออาการของบุคลที่พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเห็นขัน เช่น เจ้าคุณเทศอูฐซึ่งสูงมาก หรืออาการของบุคคลนั้นที่ไม่เป็นที่พอพระราชหฤทัย ได้แก่ การพูดหรือ การเข้าเฝ้า บางครั้งก็ทรงตำหนิข้าราชการวังหน้าที่ทุจริต รับสินบน ยักยอกผลประโยชน์ หรือหลบเลี่ยงการเข้าเฝ้า
ในการพิมพ์เผยแพร่ครั้งแรกนั้น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงทำเชิงอรรถอธิบายชื่อผู้ที่พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงอ้างถึงไว้ด้วยทำให้ทราบผู้ที่ถูกอ้างถึง เช่นพระยาวิสูตนรโกษา นามเดิมว่า อิน พระยาประเสริฐหมอ คือ พระยาประเสริฐสาตรธำรง, คุณปลัดน้อย คือขรัวยายพระองค์เจ้าถนอม เดิมเป็นท้าวสัตยานุรักษ์, จ่าแต้ม เป็น จ่าโขลนของวังหน้า หรือ นามเดิมว่า ศรี เป็นต้น
พระบวรราชนิพนธ์. พระนคร: โรงพิมพ์ไทย, 2463. (พิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงพระศพพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวงจันทร์ ท,จ,ว. ปีวอก พ.ศ. 2463)
นามานุกรม
