TLD-001-367
ธรรมรัตนกถา
ร้อยแก้ว
ความเรียง
เนื้อเรื่องธรรมรัตนกถากล่าวถึงการอธิบายธรรมในคัมภีร์อภิธรรมปิฎก ลักษณะของธรรม ความหมายของธรรม อานิสงส์ของการประพฤติธรรม ปริยัติธรรม การอธิบายนวังคสัตถุสาสน์หรือคำสอนของพระพุทธเจ้า 9 ประการ คือสุตตะ เคยยะ เวยยากรณะ คาถา อุทาน อิติวุตกะ ชาตก อัพภูตธรรม และเวทัลละ การบันทึกธรรมเมื่อมีการทำสังคายนา ลักษณะของปฏิปัตติสัทธรรมได้แก่ศีล สมาธิ ปัญญา ปฏิเวธ สัทธรรม (มรรค 4 ผล 4 นิพพาน 1) และ การวินิจฉัยคำว่านิพพาน ตอนท้ายมีโคลงสี่สุภาพจำนวน 2 บทสรรเสริญคุณของพระธรรม
พระอมราภิรักขิต (เกิด). ธรรมรัตนกถา. พระนคร: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, 2467. (พิมพ์ในการกุศลงารศพหม่อมเจ้าหญิงพร้อมเพราพรรณ ท.จ. ในพระเจ้าน้องยาเธอ กรมขุนสิงหวิกรมเกรียงไกร ครบสัตตมวาร ณ วันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2467)
พระอมราภิรักขิต (เกิด) วัดบรมนิวาสแต่งในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงนิพนธ์ไว้ในคำนำว่า เรื่องธรรมรัตนกถาของพระอมราภิรักขิต (เกิด) เป็นผลงานที่พระเถระทั้งฝ่ายธรรมยุติกนิกายและฝ่ายมหานิกายต่างนับถือกันว่าเป็นเรื่องที่แสดงธรรมอย่างเอก“ไม่มีผู้ใดกล้าแต่งสู้ในสมัยนั้น” หอพระสมุดวชิรญาณได้ต้นฉบับหนังสือส่วนพระองค์ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ และมีโคลงที่ทรงนิพนธ์สรรเสริญพระอมราภิรักขิตไว้ในตอนต้นของหนังสือด้วย หอพระสมุดวชิรญาณได้ชำระและพิมพ์เรื่องธรรมรัตนกถาเผยแพร่ครั้งแรกในพ.ศ. 2467
Copyright © 2015 ฐานข้อมูลนามานุกรมวรรณคดีไทย : Thai Literature Directory