รหัสข้อมูล
ชื่อเรื่องหลัก
ผู้แต่ง
คำประพันธ์
เนื้อเรื่องย่อ
เนื้อเรื่องเริ่มตั้งแต่ท้าวสามนต์ให้นางสุมณฑาไปตามเจ้าเงาะมาตีคลีกับพระอินทร์ นางสุมณฑาจึงให้รจนาขอร้องให้เจ้าเงาะไปช่วยแก้สถานการณ์
พระสังข์ขอเครื่องแต่งกายของท้าวสามนต์เพื่อสวมในการเล่นคลี เมื่อได้มาก็ไม่ถูกใจจนพระอินทร์ให้วิษณุกรรมนำเครื่องทรงของพระองค์มาประทานให้ และพระสังข์ขอลูกคลีทองจากพญานาค เมื่อตีคลีกับพระอินทร์ พระอินทร์แสร้งแพ้พระสังข์และประทานพรให้ ท้าวสามนต์จึงเชิญพระสังข์ขึ้นครองเมืองพร้อมนางรจนา
พระอินทร์สงสารนางจันทร์เทวีจึงไปข่มขู่ท้าวยศวิมลให้ไปรับนางกลับมาเมือง แต่นางจันทร์เทวีไม่ยอมกลับ เมื่อนางจันทาก็พูดเยาะเย้ยท้าวยศวิมล เมื่อท้าวยศวิมลกริ้วและลงโทษนางจันทา นางก็ทำเสน่ห์ให้ท้าวยศวิมลหลงใหล แต่ท้าวยศจับได้ จึงลงโทษประหาร ท้าวยศวิมลไปรับนางจันทร์เทวี นางจันทร์เทวีขอไปรับพระสังข์ที่เมืองสามนต์ ทั้งสองจึงปลอมเป็นสามัญชนไป วันหนึ่งเทวดาดลจิตให้พระสังข์อยากประพาสพระนคร จึงสั่งให้เสนาเตรียมการเสด็จ เนื้อเรื่องจบเพียงนี้
ผู้เรียบเรียง
เอกสารอ้างอิง
บทละครครั้งกรุงเก่าเรื่องนางมโนห์ราและสังข์ทองฉบับหอสมุดแห่งชาติ. พระนคร : คลังวิทยา, 2508.
คำสำคัญ
ท้าวสามนต์ , สุมณฑา , เจ้าเงาะ , เงาะป่า , สังข์ทอง , ถอดรูป , ตีคลี , รจนา , วิษณุกรรม , จันทร์เทวี , ท้าวยศวิมล
หมายเหตุ
บทละครนอกสังข์ทองสำนวนนี้ ไม่ปรากฏนามผู้แต่งและสมัยที่แต่ง แต่เชื่อว่าเป็นบทละครครั้งกรุงศรีอยุธยา สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงสันนิษฐานว่าคงจะแต่งเมื่อราวในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ... ต้นฉบับที่หอพระสมุดวชิรญาณพิมพ์เผยแพร่นั้นมีเพียงเล่มที่ 3 ตอนพระสังข์ตีคลี