สิงห์สุริยวงศ์สำเร็จวิชาจึงลาพระนารทฤๅษีเพื่อไปครองเมือง ขณะที่นอนหลับอยู่ริมสระ นางยักษ์สะกดสิงห์สุริยวงศ์แล้วอุ้มไปถ้ำ แต่ได้พบกับยักษ์ไวยกัลป์ ต่อสู้กันจนเสียชีวิตทั้งคู่ เมื่อสิงห์สุริยวงศ์ตื่นขึ้น ได้ชุบยักษ์ทั้งสองมาสอบถาม ยักษ์ทั้งสองขอเป็นผู้ติดตาม แต่สิงห์สุริยวงศ์ให้ไวยกัลป์ติดตามไปตนเดียว ทั้งสองเดินทางจนถึงเขตเมืองปัญจาล สิงห์สุริยวงศ์แปลงเป็นกุมารน้อย ส่วนยักษ์ไวยกัลป์แปลงเป็นคนแก่ ทั้งสองมาเที่ยวชมเมืองปัญจาล
ขณะนั้นมีโอรสเจ้าเมืองฝรั่งยกทัพมาประชิดเมืองหวังชิงนางสร้อยมณีธิดาท้าวพิณราช ท้าวพิณราชจึงประกาศหาผู้มีวิชารบ สิงห์สุริยวงศ์อาสาช่วยรบ พญานาคชื่อท้าวอสูรนาคาซึ่งแปลงตนเป็นบุรุษรูปงามมาเที่ยวเมืองก็อาสารบกับทัพฝรั่งเช่นกัน ทหารนำทั้งสามเฝ้าท้าวพิณราช ท้าวพิณราชให้กุมารและตาออกรบกับทัพฝรั่ง สิงห์สุริยวงศ์และไวยกัลป์สามารถเอาชนะกองทัพฝรั่งได้ เมื่อจะกลับเข้าเมืองท้าวอสูรนาคาได้ใส่ร้ายว่าทั้งสองคิดร้าย และเข้าขัดขวางไม่ให้ทั้งสองเข้าเฝ้า
ทั้งสองฝ่ายต่อสู้กัน ยักษ์ไวยกัลป์เสียทีถูกอสูรนาคารัดไว้ได้ สิงห์สุริยวงศ์จึงแผลงศรเป็นครุฑ ช่วยไวยกัลป์ ท้าวอสูรนาคาหนีกลับเมืองบาดาล ท้าวพิณราชเตรียมการให้สิงห์สุริยวงศ์อภิเษกกับนางสร้อยมณี ท้าวอสูรนาคาอาฆาตได้กลับมาลักนางสร้อยมณีเพื่อไปเมืองบาดาล ระหว่างทางนางสร้อยมณีดิ้นตกลงไปที่อาศรมพระนารทฤๅษี และพระฤๅษีช่วยนางไว้
ฝ่ายสิงห์สุริยวงศ์เห็นนางหายไปก็ออกติดตาม ฝ่ายเจ้าฝรั่งคิดแก้แค้นแทนโอรสที่ถูกสังหาร จึงให้ยกทัพเรือพร้อมสรรพาวุธมาประชิดเมืองปัญจาลอีกครั้ง เสนาในเมืองปัญจาลมาทูลท้าวพิณราช ท้าวพิณราชบัญชาให้เตรียมรับศึกเจ้าฝรั่ง เรื่องจบเพียงเท่านี้
นามานุกรม
