TLD-004-040

ความทรงจำ

รัตนโกสินทร์ ,รัชกาลที่ 6 

พ.ศ. 2476

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ 

ร้อยแก้ว 

ความเรียง 

ตอนที่ 1 เรื่องพระประวัติตั้งแต่ประสูติ ได้รับพระราชทานนามว่า ดิศวรกุมาร ตามลักษณะการพระราชทานพระนามพระเจ้าลูกเธอในรัชกาลที่ 4 พระประวัติเมื่อทรงเริ่มศึกษา การศึกษาของพระเจ้าลูกเธอ พระประวัติเมื่อทรงพระเยาว์ เรื่องราวเมื่อตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวไปทอดพระเนตรสุริยุปราคาที่หว้ากอ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และเหตุการณ์เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวสวรรคต

ตอนที่ 2 เรื่องพระราชประวัติพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อก่อนเสวยราชย์ กล่าวถึงตั้งแต่เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชสมภพ การพระราชทานพระนาม พระราชประวัติเมื่อทรงพระเยาว์ เมื่อทรงผนวชในปลายรัชกาลที่ 2 และทรงผนวชต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 3 จนเมื่อได้เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติเป็นพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมทั้งพระราชานุกิจต่างๆ

ตอนที่ 3 เรื่องเปลี่ยนรัชกาล กล่าวถึงพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสืบราชสมบัติต่อมา เรื่องตั้งระเบียบวิธีว่าราชการแผ่นดิน เรื่องระเบียบพระราชานุกิจในรัชกาลที่ 5 และเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นเมื่อเริ่มรัชกาลที่ 5 เช่น เรื่องอัฐปลอม เรื่องเกิดโจรผู้ร้ายชุกชุม เรื่องพวกจีนตั้วเฮีย (อั้งยี่) ฯลฯ

ตอนที่ 4 เรื่องเริ่มรัชกาลที่ 5 กล่าวถึงเรื่องราวต่างๆ ที่เกิดขึ้นในสมัยต้นรัชกาลที่ 5 เช่นเรื่องทหารไทยที่หัดตามแบบฝรั่ง การสร้างวัดราชบพิธ การสร้างพระบรมรูป 4 รัชกาล การสร้างพระที่นั่งใหม่ ความเปลี่ยนแปลงต่างๆ เมื่อเริ่มรัชกาลใหม่ เรื่องการศึกษาของเจ้านายในตอนต้นรัชกาลที่ 5 เรื่องตั้งกรมทหารมหาดเล็ก เครื่องแบบแต่งกายฝ่ายพลเรือน เป็นต้น

ตอนที่ 5 เรื่องเสด็จไปต่างประเทศครั้งแรก กล่าวถึงมูลเหตุที่จะเสด็จไปต่างประเทศ เรื่องการแก้ไขขนบธรรมเนียมเดิมหลายอย่าง เรื่องเปลี่ยนแปลงประเพณีการไว้ผมมหาดไทย เรื่องพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสสิงคโปร์ บะเตเวีย และสมารัง เรื่องเสด็จประพาสอินเดีย เรื่องพระประวัติสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพเมื่อทรงพระเยาว์ เป็นต้น

ให้ความรู้ 

ศานติ ภักดีคำ 

ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. ความทรงจำ. กรุงเทพฯ: มติชน, 2546.

วรรณคดีไทยสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว , ร.7 , กรมพระยาดำรงราชานุภาพ 

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงพระนิพนธ์ เริ่มทรงพระนิพนธ์เมื่อวันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2476 ครั้งเสด็จไปประทับอยู่ที่เกาะปีนัง และทรงพระนิพนธ์ไว้เพียง 5 ตอน