TLD-004-053
โคลงลิขิตมหามกุฏราชคุณานุสรณ์
โคลงลิลิตมหามกุฏราชคุณานุสรณ์
พ.ศ. 2469
ลิลิต
ร่ายดั้น , ร่ายสุภาพ , โคลงสองสุภาพ , โคลงสามสุภาพ , โคลงสี่สุภาพ
เริ่มด้วยพระนิพนธ์คำนำซึ่งทรงเรียกว่า “อารัมภะพจฺะนาท” ต่อจากนั้นกล่าวถึงพระราชประวัติพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยเริ่มตั้งแต่พระเกียรติคุณของพระมหากษัตริย์ในสมัยอยุธยา เช่น สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ซึ่งเป็นพระปฐมบรรพบุรุษแห่งพระราชจักรีวงศ์ ต่อจากนั้นกล่าวถึงพระบรมราชสมภพของเจ้าฟ้ามงกุฎ ทรงเจริญพระชันษา ทรงเข้าพิธีโสกันต์ ทรงศึกษาศิลปศาสตร์ ทรงบรรพชาเป็นสามเณร ทรงศึกษาภาษาบาลี ทรงอุปสมบท ทรงตั้งพระสงฆ์ธรรมยุติกนิกาย เสด็จประพาสหัวเมือง ทรงพบหลักศิลาจารึก และพระแท่นมนังคศิลาบาต ทรงลาพระผนวช เสด็จขึ้นครองราชย์ โปรดให้ปราบก๊กจีนอั้งยี่ ทรงเจริญพระราชไมตรีกับประเทศมหาอำนาจ ทรงทำนุบำรุงราชการแผ่นดิน ทรงทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา ทรงสถาปนาพระเจดีย์บรมบรรพต พระปฐมเจดีย์ และพระอารามต่างๆ ทรงสร้างพระราชวังนันทอุทยาน พระราชวังสระปทุม พระราชวังสราญรมย์ พระราชมนเทียรยอดพระนครคีรี เสด็จทอดพระเนตรสุริยุปราคา ทรงพระประชวร เสด็จสวรรคต และพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ ลงท้ายด้วยบทอวสานพจนาท
นราธิปประพันธ์พงศ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ. โคลงลิขิตมหามกุฏราชคุณานุสรณ์. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2547.
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ทรงพระนิพนธ์เมื่อ พ.ศ. 2469 เพื่อเป็นราชสดุดีแด่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในพระนิพนธ์คำนำ สารบัญ เนื้อเรื่อง และบทลงท้าย กล่าวถึงพระนิพนธ์เรื่องนี้ว่าเป็นโคลงลิลิต
Copyright © 2015 ฐานข้อมูลนามานุกรมวรรณคดีไทย : Thai Literature Directory
นามานุกรม
