TLD-004-105
ตำนานพระโกศและหีบศพบรรดาศักดิ์
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ , สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ , พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นสมมตอมรพันธุ์
ร้อยแก้ว
ความเรียง
ตำนานพระโกศ กล่าวถึง ตำนานที่มาของพระโกศที่ทรงพระบรมศพ และศพของเจ้านาย รวมทั้งโกศพระราชทานสำหรับข้าราชการผู้มีบรรดาศักดิ์สูง ซึ่งมีอยู่ 14 ประเภท ได้แก่ พระโกศทองใหญ่ พระโกศทองเล็ก พระโกศทองน้อย พระโกศกุดั่นใหญ่ พระโกศกุดั่นน้อย พระโกศมณฑปใหญ่ พระโกศมณฑปน้อย พระโกศไม้สิบสอง พระโกศพระองค์เจ้า (เดิมเรียกว่า โกศลังกา) โกศราชินิกุล โกศเกราะ โกศแปดเหลี่ยม และโกศโถ รวมทั้งพระนามที่ทรงพระโกศในรัชกาลต่างๆ ไว้ด้วย
ตำนานหีบศพบรรดาศักดิ์ กล่าวถึง ตำนานที่มาของหีบศพบรรดาศักดิ์ที่เป็นของหลวงสำหรับพระราชทานรองศพข้าราชการตามชั้นยศบรรดาศักดิ์เป็นลำดับกัน มีกำหนดศักดิ์ เป็น 3 ชั้น คือ ชั้นที่ 1 หีบทอง หีบทองทราย หีบทองเครื่องอังหงุ่น และหีบทองลายก้านขด นับศักดิ์เสมอกันทั้ง 4 อย่าง เป็นหีบชั้นสูงสุดรองลงมาจากโกศ ชั้นที่ 2 หีบกุดั่น หีบลายทรงข้าวบิณฑ์ และหีบลายมังกร ชั้นที่ 3 หีบเชิงชาย และทรงอธิบายถึงลำดับชั้นของข้าราชการที่ได้รับพระราชทานหีบบรรดาศักดิ์อีกด้วย
ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. “ตำนานพระโกศและหีบศพบรรดาศักดิ์,” ใน ประชุมพงศาวดารฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม 4. กรุงเทพฯ: กองวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, 2542.
วรรณคดีไทยสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว , ร.6 , สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ , พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสมมตอมรพันธุ์ , สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงนิพนธ์ร่วมกับพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสมมตอมรพันธุ์ และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ พิมพ์ครั้งแรกในประชุมพงศาวดารภาคที่ 8 เมื่อ พ.ศ. 2460
Copyright © 2015 ฐานข้อมูลนามานุกรมวรรณคดีไทย : Thai Literature Directory
นามานุกรม
