เนื้อความเป็นบันทึกแบ่งเป็น 22 ตอน กล่าวถึงการไปสำรวจด้านโบราณคดีดินแดนแถบสุโขทัย โดยอาศัยข้อความจากศิลาจารึกหลักที่ 1 (ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง ) จารึกหลักอื่น ๆ และพงศาวดารเหนือ รวมทั้งเรื่องราวต่าง ๆ ที่บันทึกไว้เป็นประวัติศาสตร์เป็นแนวทางการค้นหา
ตอนที่ 1 ที่ควรดูตามทางไปกำแพงเพชร บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจตามเส้นทางเสด็จกำแพงเพชร มีบ้านหูกวาง เมืองเทพนครของพระเจ้าศิริไชยเชียงแสน บ้านโคน (ในศิลาจารึกเรียกว่า เมืองคณฑี)
ตอนที่ 2 เมืองกำแพงเพชร บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจเมืองกำแพงเพชร พบเมืองนครปุ (ชื่อถูกต้องคือนครชุม)
ตอนที่ 3 กล่าวถึงถนนพระร่วง บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจถนนพระร่วง
ตอนที่ 4 เดินตามทางที่พระสังฆราชเดิน บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจเส้นทางที่พระมหาสามีสังฆราชเดินทางไปสุโขทัย
ตอนที่ 5 เมืองสุโขทัย – ตอนในกำแพง บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจตระพังทอง ตระพังเงิน และตระพังสอ วัดมหาธาตุ วัดศรีสวาย และหินที่เชื่อว่าเป็นขอมดำดิน
ตอนที่ 6 เมืองสุโขทัย..... “เบื้องตวนนตก” บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจวัดป่ามะม่วง เขาพระบาทน้อย อรัญญิก และวัดตระพังช้างเผือก
ตอนที่ 7 เมืองสุโขทัย.... “เบื้องตวนนโอก” บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจวัดตระพังทองหลาง และทุ่งหลวง
ตอนที่ 8 เมืองสุโขทัย.... “เบื้องหววนอน” บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจวัดเชตุพน และวัดเจดีย์สี่ห้อง
ตอนที่ 9 เมืองสุโขทัย.... “เบื้องตีนนอน” บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจวัดศรีชุม เตาเผาถ้วยชาม และวัดสังกะวาส
ตอนที่ 10 เมืองสุโขทัย – ข้อความเบ็ดเตล็ด รายงานการสำรวจเขาค่าย คลองสวนและบ้านด่าน ลำน้ำแม่ลำพัน ถ้ำพระราม และถ้ำสีดา
ตอนที่ 11 เดินทางไปสวรรคโลก บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจเส้นทางไปสวรรคโลก
ตอนที่ 12 เมืองสวรรคโลกในพงศาวดารเหนือ วิเคราะห์ความน่าเชื่อถือของเรื่องราวในตำนาน
ตอนที่ 13 เมืองสวรรคโลกในพงศาวดารกรุงเก่า วิเคราะห์เรื่องเมืองสวรรคโลกตามพงศาวดารกรุงเก่า
ตอนที่ 14 เมืองสวรรคโลก –พิจารณาในส่วนตัวเมือง วิเคราะห์เมืองสวรรคโลกตามพงศาวดารเหนือและพงศาวดารกรุงเก่าประกอบกัน
ตอนที่ 15 เมืองสวรรคโลก –ภายในกำแพง บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจวัดเจดีย์เจ็ดแถว วัดอุทยานใหญ่ วังโบราณ และวัดสวนแก้ว
ตอนที่ 16 เมืองสวรรคโลก –วัดมหาธาตุ บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจวัดมหาธาตุ
ตอนที่ 17 เมืองสวรรคโลก –วัดภายนอกเมือง บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจวัดเจ้าจันทร์ วัดโคกสิงคาราม วัดสระปทุม วัดเขารังแร้ง วัดไตรภูมิป่าแก้ว และวัดเขาอินทร์
ตอนที่ 18 เมืองสวรรคโลก – สถานที่ห่างเมือง บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจเตาทุเรียง
ตอนที่ 19 อุตรดิตถ์—ลับแล-ทุ่งยั้ง บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจพระแท่นศิลาอาสน์ อุตรดิตถ์ ม่อนชิงช้า เวียงเจ้าเงาะ ทุ่งยั้ง (ในอำเภอลับแล)
ตอนที่ 20 ล่องลงแควใหญ่- แวะดูพิชัยเก่า บันทึกการเสด็จฯ และสำรวจเมืองพิชัยเก่า และวัดเสมา
ตอนที่ 21 พิษณุโลก บันทึกการเสด็จฯ เมืองพิษณุโลก และวัดจุฬามณี
ตอนที่ 22 กลับบ้าน บันทึกการเสด็จฯ กลับกรุงเทพฯ โดยทางรถไฟ