TLD-004-137
นราธิป เรียกดุษฎีจารึกไปปักษ์ใต้, นิราศ
พ.ศ. 2471
นิราศ
กลอนนิราศ
ผู้ทรงนิพนธ์เสด็จไปพร้อมกับพระโอรสพระธิดาหลายพระองค์ รวมถึงพระธิดาผู้ทรงฐานันดรศักดิ์เป็นพระนางเธอลักษมีลาวัณ พระมเหสีในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงบันทึกการเดินทางอย่างละเอียดตั้งแต่ออกจากกรุงเทพฯ
วันแรกถึงทุ่งสงด้วยขบวนรถไฟ วันที่สองเสด็จประพาสเขาน้ำตกพุโยงด้วยขบวนช้าง วันที่สามเสด็จประพาสเมืองตรังแวะพักแรมที่กันตัง วันที่สี่เสด็จพัทลุงและพักแรมที่สงขลา วันที่ห้าประพาสสวนตุลและเขาน้อย ผู้ทรงนิพนธ์ได้รับโทรเลขแจ้งว่าพระโอรสเดินทางจากสิงคโปร์แล้ว ทำให้ทรงยินดีว่าจะได้พบพระโอรสในวันรุ่งขึ้น วันที่หกเสด็จประพาสเขาตังกวน เมื่อไปถึงหาดใหญ่ได้พบพระโอรส จากนั้นผู้ทรงนิพนธ์และคณะเดินทางกลับโดยรถไฟ วันที่เจ็ดและวันที่แปดทรงแวะประทับแรมที่ชะอำ วันที่เก้าเสด็จหัวหินเพื่อทรงกอล์ฟ แล้วเสด็จกลับชะอำ วันที่สิบทั้งคณะขึ้นรถไฟกลับกรุงเทพฯ
บันทึกการเดินทางครั้งนี้ผู้ทรงนิพนธ์เรียกว่าดุษฎีจารึก เมื่อผ่านเมืองต่างๆ จะมีเจ้าเมือง บุคคลสำคัญในท้องถิ่น กรรมการเมืองมารับเสด็จอย่างสมพระเกียรติตลอดทาง นิราศนราธิป เรียกดุษฎีจารึกไปปักษ์ใต้ ไม่มีการรำพึงรำพันถึงผู้เป็นที่รักตามธรรมเนียมการแต่งนิราศ แต่ยังคงรักษาขนบของนิราศในการกล่าวถึงสถานที่ต่างๆ นอกจากกล่าวถึงสถานที่ต่างๆ แล้ว ยังบันทึกเรื่องน่ารู้บางอย่างเช่นเรื่องปาล์มน้ำมัน ในช่วงเวลานั้น คนไทยเริ่มทำปาล์มน้ำมันกันบ้างแล้ว แต่ยังไม่เป็นที่นิยม เพราะใช้เวลาปลูกหลายปีกว่าจะได้ผลผลิต ผู้ประพันธ์ได้สนทนากับพ่อค้าถึงเรื่องการปลูกปาล์มแล้วสรุปเปรียบเทียบการปลูกปาล์มกับการปลูกต้นยาง จบนิราศแล้วมีบท “อวสานพจนาท” ซึ่งทรงปรารภถึงคุณค่าของบทกวีนิพนธ์และทรงตั้งความปรารถนาให้ประเทศก้าวหน้ารุ่งเรือง
นราธิปประพันธ์พงศ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ. นิราศนราธิป เรียกดุษฎีจารึกไปปักษ์ใต้ พุทธศักราช 2471. พระนคร: อักษรนิติ, 2472.
Copyright © 2015 ฐานข้อมูลนามานุกรมวรรณคดีไทย : Thai Literature Directory
นามานุกรม
