รหัสข้อมูล
ชื่อเรื่องหลัก
ยุคสมัย
ผู้แต่ง
คำประพันธ์
ฉันทลักษณ์
เนื้อเรื่องย่อ
ถวิลซึ่งเป็นหลานสาวพระยาวัชรินทร์เดชะรักอยู่กับนายบุญสม คนในอุปการะของพระยาวัชรินทร์เดชะ แต่เพราะนายบุญสมเป็นคนสุรุ่ยสุร่าย และมีข่าวลือว่ารักชอบอยู่กับคุณหญิงละม้าย ภริยาสาวของพระยาวัชรินทร์เดชะ พระยาวัชรินทร์เดชะจึงไม่ชอบนายบุญสมอย่างมาก แต่กลับรักใคร่เอ็นดูขุนเจริญชวนะกิจพี่ชายของนายบุญสมถึงขั้นคิดจะยกหลานสาวให้แต่งงานด้วย มีเศรษฐีนีหม้ายคนหนึ่งชื่อเสงี่ยมชอบพบปะเพื่อนฝูงเพื่อนินทาชาวบ้าน บางคราวก็ปล่อยข่าวให้ร้ายคนอื่นเช่น ปล่อยข่าวว่านายบุญสมชอบพออยู่กับคุณหญิงละม้าย เพื่อให้แม่ถวิลกับนายบุญสมแตกกัน แม่เสงี่ยมจะได้มีโอกาสคบหากับนายบุญสม
วันหนึ่งพระยาวัชรินทร์เดชะแอบฟังการสนทนาระหว่างขุนเจริญชวนะกิจกับนายบุญสม ทำให้รู้ว่านายบุญสมไม่ได้รักใคร่อยู่กับคุณหญิงละม้ายจึงหายโกรธ แต่กลับพบคุณหญิงละม้ายซ่อนอยู่หลังฉากในห้องของขุนเจริญชวนะกิจ คุณหญิงละม้ายสารภาพว่าถูกขุนเจริญชวนะกิจล่อลวงให้นอกใจ แต่คุณหญิงยังมิได้กระทำ พระยาวัชรินทร์เดชะโกรธขุนเจริญชวนะกิจมาก
ขุนเจริญชวนะกิจและนายบุญสมมีลุงผู้มั่งมีอยู่ต่างจังหวัดชื่อพระยาอมรประสิทธิ์วิทย์ ลุงกับหลานทั้งสองยังไม่เคยพบกันมาก่อน แต่พระยาอมรประสิทธิ์วิทย์ได้ส่งทรัพย์มาจุนเจือหลานเสมอ พระยาอมรประสิทธิ์วิทย์ต้องการจะยกสมบัติให้หลาน แต่อยากลองใจหลานทั้งสองว่าเป็นคนอย่างไร จึงปลอมเป็นนายหยินคนรับจำนำไปหานายบุญสม นายบุญสมนำเครื่องยศของปู่ย่าตายายมาขายและจำนำกับนายหยินจนหมด แต่ไม่ยอมขายหรือจำนำแหวนที่ได้จากลุง เพราะเห็นว่าลุงเป็นผู้มีบุญคุณ จึงต้องการเก็บสมบัติของลุงไว้เป็นที่ระลึก เมื่อนายบุญสมได้ทรัพย์จากการขายและจำนำแล้วก็แบ่งเงินส่วนหนึ่งให้ทนายนำไปช่วยเหลือนายยิ้ม ญาติสนิทฝ่ายมารดาที่กำลังตกยาก พระยาอมรประสิทธิ์วิทย์ปลอมเป็นนายยิ้มไปหาขุนเจริญชวนะกิจ เพื่อขอความช่วยเหลือ แต่ขุนเจริญชวนะกิจบอกว่าตนไม่มีทรัพย์ เพราะลุงไม่ได้ส่งทรัพย์มาให้ใช้จ่าย พระยาอมรประสิทธิ์วิทย์แสดงตัวให้หลานทั้งสองรู้จัก ทั้งพระยาอมรประสิทธิ์วิทย์และพระยาวัชรินทร์เดชะซึ่งเป็นเพื่อนกันต่างก็ประจักษ์ถึงนิสัยใจคอที่แท้จริงของพี่น้องทั้งสอง โดยเฉพาะขุนเจริญชวนะกิจซึ่งเป็นคนหน้าไหว้หลังหลอกและไม่รู้จักบุญคุณ พระยาวัชรินทร์เดชะจึงยกหลานสาวให้แก่นายบุญสม
วัตถุประสงค์
ผู้เรียบเรียง
เอกสารอ้างอิง
ปิ่น มาลากุล , ม.ล. . งานละครของพระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าแผ่นดินสยาม. กรุงเทพฯ : ไทยวัฒนาพานิช, 2518.
มงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. ละครพูดเรื่องนินทาสโมสร, หมอจำเป็น ของศรีอยุธยา. กรุงเทพฯ : องค์การค้าของคุรุสภา, 2511.
คำสำคัญ
หมายเหตุ
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชนิพนธ์ในนามนายก ท.ป.ส.(นายกทวีปัญญาสโมสร) ในการพิมพ์ครั้งหลังใช้พระนามแฝงว่าศรีอยุธยา บทละครเรื่องนี้ทรงแปลงจากบทละครภาษาอังกฤษเรื่อง The School for Scandal ของ Richard Brinsley Sheridan
นามานุกรม
