หลวงจักรปาณีหรือมหาฤกษ์แต่งเมื่อเดินทางไปรับป้าซึ่งอยู่ที่แพหน้าวัดเชิงท่า ที่กรุงเก่า
นิราศทวาราวดีไม่เน้นการรำพันถึงความรักหรือการจากหญิงอันเป็นที่รัก ส่วนใหญ่เป็นการรำพันถึงบุคคลและเรื่องราวต่าง ๆ ในอดีตที่เกี่ยวข้องกับชีวิตของกวี ซึ่งสะท้อนวิถีชีวิตของคนในสังคม ตลอดจนการแสดงตำนาน ความเชื่อ ข้อคิด คติธรรมต่าง ๆ เช่น การแสดงความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ เมื่อกวีทราบว่าหลานสาวที่อาศัยอยู่กับป้าไม่เอาใจใส่และเล่นการพนันผลาญทรัพย์สมบัติของป้าเกือบหมดจึงเดินทางไปรับป้ามาอยู่ด้วยเพื่อตอบแทนพระคุณ
ศิลปากร, กรม. นิราศทวาราวดีและบทละคอนเรื่องมณีพิไชย. พระนคร : กรุงเทพการพิมพ์, 2512. (พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นางเอิบ ทังสุบุตร)
นามานุกรม
